Is ACTA, het internationale verdrag-in-wording tegen namaak en piraterij, verenigbaar met de Europese grondrechten? Die vraag stelde GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini woensdagavond aan eurocommissaris Karel de Gucht van Handel. Ze wil dat hij het Europees Parlement snel een analyse voorlegt van de gevolgen van ACTA voor de grondrechten van internetgebruikers.
Naleving grondrechten
De Europese Commissie heeft dinsdag een strategie gepubliceerd voor de naleving van het grondrechtenhandvest van de Europese Unie. “Daarin staat dat de Europese Commissie alle Europese voorstellen voor nieuwe wetten en regels vooraf moet toetsen, om te beoordelen of zij nadelig uitpakken voor de grondrechten van burgers en vreemdelingen”, legt Sargentini uit. “Ik wil dat De Gucht ACTA snel aan zo'n toets onderwerpt, nog voordat het Europarlement stemt over het ontwerp-verdrag."
Handhaving
ACTA bevat weliswaar een aantal algemene verwijzingen naar grondrechten zoals privacy, maar sommige concrete bepalingen over handhaving van intellectuele eigendomsrechten staan daarmee op gespannen voet. Eén van de bepalingen in ACTA die Sargentini zorgen baart is een specifiek artikel uit het internethoofdstuk. Dat stelt dat 'de zakengemeenschap' moet samenwerken om inbreuken op auteursrecht te bestrijden. Sargentini wil weten wat daarvan de praktische betekenis is: "Kan de entertainmentindustrie eisen dat internetproviders gaan meewerken aan het tegengaan van downloaden en filesharing, door gebruikers af te sluiten van het internet of door al het internetverkeer te filteren?"
Sargentini: "Als we het internet uitleveren aan Hollywood, staan grondrechten zoals privacy, toegang tot informatie en een eerlijk proces op de tocht. En waar blijft de democratische controle, wanneer private partijen politieagentje gaan spelen op het internet? De formulering van deze ACTA-bepaling is in elk geval niet 'duidelijk en voorspelbaar', terwijl de grondrechtenchecklist van de Europese Commissie dat juist voorschrijft."
Stemming in november
In november stemt het Europees Parlement over ACTA. Het gaat dan niet om de goed- of afkeuring van het verdrag, maar om een oordeel over de bijna-definitieve tekst die de deelnemende landen begin oktober hebben gepubliceerd. Sargentini: "Een stevige stellingname van het Europarlement kan ertoe leiden dat De Gucht terug moet naar de onderhandelingstafel om de tekst van ACTA open te breken. Ik verwacht van hem dat hij de bereidheid daartoe uitspreekt. Wat mij betreft kan het hele internethoofdstuk van ACTA beter worden geschrapt."