Volgend jaar zijn er verkiezingen voor de Provinciale Staten. De Statenleden zullen dan de Eerste Kamerleden kiezen. Die Provinciale Statenverkiezingen gaan we nu voorbereiden. We gaan een lijst samenstellen voor de Eerste Kamer, en willen graag weten of de leden willen dat we deze stap gaan zetten in de samenwerking. Het is belangrijk dat we nu ook voor de zomer weten waar we aan toe zijn, en daarom vindt er nu een referendum plaats.
We houden een politiek referendum, en niet een congres, omdat een referendum alle leden de kans geeft om gedurende een periode van zo'n dag of negen zich uit te spreken over de gestelde vraag. Dat is anders dan een congres. We hopen dat we op deze manier zo veel mogelijk leden bereiken en de kans geven om hun mening te geven over deze vraag.
In principe is het geen bindend referendum, want het is aan de Eerste Kamerleden zelf om te bepalen hoe ze zich willen organiseren en of ze één fractie willen vormen. Maar in een ledenpartij als GroenLinks, en dat geldt ook voor de PvdA, zouden de Eerste Kamerleden dat nooit doen zonder instemming van de leden. Het referendum gaat ook niet over een gezamenlijke lijst voor de Eerste Kamer van de PvdA en GroenLinks. GroenLinks en PvdA hebben straks, als we dit gaan doen, gewoon alle twee apart een lijst met kandidaat-Statenleden. Die kiezen uiteindelijk voor de Eerste Kamer. En vervolgens, als we dit zouden willen doen, gaan die twee groepen Eerste Kamerleden van zowel GroenLinks als de PvdA samen één fractie vormen.
Er wordt heel veel gesproken over een partij fusie. Dat is niet onbegrijpelijk, want dit is natuurlijk een stap in de samenwerking tussen twee politieke partijen. Maar het is nog geen partij fusie. We spreken nu over een samenwerking tussen twee fracties van twee politieke partijen, een gezamenlijke fractie van PvdA en GroenLinks in de Eerste Kamer. Een partij fusie is echt nog heel veel stappen verder. Daar zijn we nog niet en dat is nu ook nog niet aan de orde. Wel is het zo dat dit natuurlijk een stap verder is in de richting van een verdergaande samenwerking tussen de PvdA en GroenLinks.
Stappenplan voor als er een gezamenlijke fractie in de EK komt
We praten al heel lang binnen de partij over de samenwerking tussen GroenLinks PvdA, ook met andere links progressieve partijen. En eigenlijk is iedereen vóór samenwerking. Maar nu zijn we ook aan het nadenken over hoe we dat kunnen vormgeven en hoe ver we hierin willen gaan. Wij vinden deze stap interessant om een keer echt uit te gaan proberen: Wat gebeurt er nu als we echt één gezamenlijke fractie gaan vormen in de Eerste Kamer? Hoe praten we dan verder met elkaar? Willen we mogelijk een stap verderzetten, of willen we dat niet en blijft het bij de samenwerking zoals het nu is? Het kan zijn dat we ook kijken naar een verdergaande samenwerking bij de Tweede Kamerverkiezingen, maar dat ligt nu nog echt open.
In de vervolgstappen die we zouden willen zetten in die samenwerking zullen we de leden altijd raadplegen. We zijn een vereniging. Het congres is ons hoogste orgaan. Er komen de komende tijd natuurlijk ook weer congressen aan, waar dit onderwerp op de agenda zal staan. Dus als we als vereniging zeggen dat we misschien nog een volgende stap willen zetten, dan gaan we daarover in gesprek en leggen we dat weer voor aan de leden.
Als de meerderheid van de leden zich uitspreekt voor deze stap, dan betekent dat, dat we de mensen die gaan solliciteren als kandidaat voor de Eerste Kamerlijst gaan vragen of ze het zien zitten om met de PvdA één fractie te vormen. Dat hangt natuurlijk ook weer af wat het congres van de PvdA daarover zegt en of de leden van de PvdA zich daar ook achter zullen scharen. Ook gaan we dan samen met de PvdA een gezamenlijke inhoudelijke inzet formuleren voor de Eerste Kamer. En we hebben ook gezegd dat dit in de campagne betekent dat we met elkaar moeten gaan samenwerken en samen moeten afstemmen.
Als de leden niet in meerderheid vóór stemmen, dan blijven we nog steeds samenwerken met de PvdA en met andere politieke partijen. Dan gaan we alleen niet deze stap zetten in de Eerste Kamer.
Als PvdA-leden anders stemmen dan GroenLinks-leden, kijken we of er vanuit beide partijen steun is om een gezamenlijke fractie te vormen. Bij de PvdA is er een congres op 11 juni. Daar liggen verschillende moties over deze samenwerking. We moeten kijken wat er uit het congres van de PvdA komt en wat er uit het referendum van GroenLinks komt.
Voor de Provinciale Statenverkiezingen verandert er eigenlijk niet zo heel erg veel ten opzichte van vier jaar geleden. We hebben onze eigen lijsten, doen zelfstandig mee en we voeren zij aan zij campagne voor een linkser, progressiever en groener Nederland.
Waarom zijn we als gezamenlijke fractie sterker dan hoe de samenwerking nu is?
Als gezamenlijke fractie zijn we sterker dan met de huidige samenwerking. We hebben namelijk als GroenLinks en de PvdA nu al een hele belangrijke positie in de Eerste Kamer, want dit kabinet heeft daar geen meerderheid. En zowel GroenLinks als de PvdA kan het kabinet-Rutte aan een meerderheid helpen. Wij denken dat we onze positie nog verder kunnen verstevigen na de volgende verkiezingen en dat we nog sterker staan als we één fractie zijn. Zo kunnen we vanaf het begin samen strategie bepalen, óók richting het kabinet. Zo denken we nog meer een vuist te kunnen maken tegen dit kabinet, en meer linkse en groene plannen voor elkaar te krijgen.
