De gemeente Helsinki wil investeren in haar busvervoer. Ze wil niet alleen méér bussen, ze wil ook schonere bussen. Het betreft een grote investering en dus is de aanbesteding openbaar. Moet de gemeente Helsinki zich houden aan de stringente aanbestedingsregels en dus de goedkoopste aanbieder nemen, of mag het bestuur bij zijn keuze rekening houden met milieucriteria waardoor een offerte duurder uit kan vallen? GroenLinks pleit al jaren voor het laatste.
De kwestie van de bussen in Helsinki speelde reeds in 1997. Het Europese Hof van Justitie sprak zich deze week uit in de Finse zaak. Het Hof gaf zijn goedkeuring aan de gemeente Helsinki voor het meewegen van milieucriteria bij de aanschaf van stadsbussen. Het Hof ondersteunt daarmee de wetgevende resolutie van het Europees Parlement (januari 2002), die stelde dat sociale en/of milieucriteria bij openbare aanbestedingen meegewogen mogen worden.
Voortrekkersrol
Door toenemende verplichting tot openbare aanbesteding verliest de overheid haar directe grip op de uitvoering van diensten. Bij opname van sociale en ecologische criteria kan zij wel degelijk een voorbeeldfunctie en voortrekkersrol spelen op het gebied van goed bestuur, aldus GroenLinks-europarlementariër Theo Bouwman. Als voorbeeld noemt hij de bouw van een nieuwe duurzame woonwijk waarbij dubbele leidingen voor spoel- en drinkwater worden voorgeschreven of energievoorziening via zonnecellen op het dak. De opdracht zal dan volgens Bouwman niet altijd naar de goedkoopste aanbesteder kunnen gaan als ook gekeken wordt naar de invulling van de ecologische en sociale eisen. Bouwman: De uitspraak van het Europese Hof van Justitie is een steun in de rug voor rechtvaardig bestuur. Het bevestigt dat sociale en milieucriteria meegewogen mogen worden bij de openbare besteding.
Het Europees Parlement is momenteel in afwachting van het standpunt van de EU-ministers over de nieuwe aanbestedingsregels. Dat standpunt wordt later dit jaar verwacht.