Een nieuw 'statuut der leden', waarover het Europees Parlement deze week stemt, moet de inkomens van de europarlementariërs harmoniseren en onkosten vergoeden op basis van werkelijk gemaakt kosten. GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg is bang voor vertraging en uitstel: "Als er geen statuut komt, houden we de huidige dubieuze onkostenpraktijk. Dat moeten we voorkomen."
Gevoelig
Al sinds 1996 wordt er over het statuut gesproken. De zaak ligt gevoelig. Gelijkschakeling van het salaris en helderheid van de onkostenregeling - op basis van werkelijk gemaakte kosten - staan bij het nieuwe statuut voorop. In 1999 richtte Buitenweg samen met Michiel van Hulten (PvdA) en Lousewies van der Laan (D66 ) de campaign for parliament reform op. De CPR strijdt o.a. voor gelijkschakeling van het salaris op een niet al te hoog niveau, een bijpassende onkostenregeling, op basis van werkelijk gemaakte kosten en afschaffing van Straatsburg als vergaderplek van het Europees Parlement.
Onkostensysteem
Vorige week kwam een doorbraak in het al jaren vastzittende dossier door aanname van een nieuwe regeling rondom onkostenvergoedingen. Vergoeding van reiskosten gebeurt straks alleen op basis van werkelijk gemaakte kosten. Buitenweg: "Gewoon bonnetjes inleveren dus. De Nederlandse europarlementariërs hebben zich daar middels een gedragscode sinds 1999 toe verplicht. Dat zou dan voor alle europarlementariërs gaan gelden." De huidige regeling krijgt van Buitenweg een vette onvoldoende, maar de nieuwe onkostenregeling is een goede zeven waard. Deze nieuwe regeling wordt echter pas van kracht als ook het statuut in werking treedt.
Vervuiling
In het huidige voorstel zijn allerlei omstreden toevoegingen opgenomen die slechts zijdeling met het dossier te maken hebben. "Waarom moet bijvoorbeeld een zeer omstreden onderwerp als de talenkwestie aan de orde komen?" vroeg Buitenweg zich maandag 2 juni tijdens het debat in het Europees Parlement af. "Deze vervuiling verzwaart de onderhandelingen teveel. Hierdoor loop je de kans dat het om oneigenlijke redenen weer niet wordt aangenomen en het statuut wordt uitgesteld. Dat moeten we voorkomen."
Lidstaten
Naast het Europees Parlement hebben ook de regeringsleiders van de vijftien lidstaten zeggenschap over het statuut. Het heffen van nationale belasting over de inkomens van europarlementariërs is voor sommige lidstaten een harde voorwaarde. Dat amendement haalde dinsdag 3 juni net geen meerderheid. "Principiële bezwaren zijn mooi, maar een acceptabel akkoord is beter. Maar het akkoord dat nu op tafel ligt, is teveel uitgekleed", vindt Buitenweg. "Het gaat er nu om een stap verder te komen in de onderhandelingen met de Raad. En daarover begin ik nu toch te wanhopen."
Dinsdagmiddag 3 juni stemde het Europees Parlement over het Statuut der Leden. Daar werden de voor GroenLinks cruciale amendementen (net) niet aangenomen. Na een reactie van de Europese Commissie stemt het Europees Parlement woensdag 4 juni opnieuw waarna de Europese Raad van minsters zich over het (aangepaste) voorstel buigt.