De afgelopen dagen was er nogal wat te doen over de pensioenfondsenrichtlijn. Hoe zit het nou echt met onze pensioenen? Vijf vragen én antwoorden.
1. Waarom hebben we een Europese pensioenfondsenrichtlijn nodig?
Volgens het EU-verdrag en de bestaande pensioenfondsenrichtlijn uit 2003 mogen pensioenfondsen overal in Europa actief zijn. Het is essentieel dat er Europese afspraken zijn die voorkomen pensioenfondsen gaan verhuizen naar landen waar het toezicht op pensioenen slap is. Deze richtlijn stelt belangrijke eisen aan deugdelijk pensioenbestuur, een voorzichtig beleggingsbeleid, risicomanagement, transparantie en fatsoenlijke informatie voor pensioenhouders (mensen die pensioen opbouwen of ontvangen). Deze regels dragen dus juist bij aan een veiliger pensioen ongeacht waar het pensioenfonds actief is. Ook zitten er in deze richtlijn regels om ervoor te zorgen dat pensioenfondsen duurzaamheid meenemen in hun beleggings- en risicobeleid. Dit vereiste is er gekomen dankzij Europarlementariër Bas Eickhout en betekent een enorme verbetering voor veel landen, inclusief Nederland.
2. Krijgt ‘Brussel’ controle over onze pensioenen?
Nee. Dit is klinkklare onzin. De Nederlandsche Bank (DNB) blijft controleren wat er met Nederlandse pensioenen gebeurt. Sterker nog, in de nieuwe richtlijn wordt juist duidelijker omschreven dat DNB een veto-recht heeft wanneer bedrijven het voornemen hebben om hun pensioenregeling onder te brengen bij een pensioenfonds in het buitenland. Alleen met expliciete toestemming van de Nederlandse toezichthouder én na toestemming van de pensioenhouders kunnen pensioenregelingen ondergebracht worden in andere EU-landen.
3. Betekent dit inperking van de rechten van pensioenhouders?
Nee, in de richtlijn staat duidelijk dat een meerderheid van pensioenhouders moet instemmen met een verplaatsing van een groep pensioenen naar het buitenland. Ook zorgt dit voorstel ervoor dat pensioenen niet zomaar verplaatst kunnen worden naar landen met slechtere dekkingseisen, waardoor een pensioenfonds zou kunnen doen alsof een pensioen er opeens veel beter voor staat. Het zorgt er dus voor dat pensioenfondsen in de hele EU aan minimumeisen moeten voldoen om pensioenhouders te beschermen.
4. Betekent dit voorstel dat DNB niks meer te zeggen heeft en EIOPA alles?
Nee, DNB blijft bepalend. EIOPA, de Europese pensioentoezichthouder, kan wel proberen te bemiddelen tussen verschillende nationale toezichthouders, zodat ze samen tot een oplossing in ieders belang kunnen komen. Maar uiteindelijk gaat de nationale toezichthouder over de nationale pensioenen.
5. Is de Tweede Kamer wel fatsoenlijk geïnformeerd over deze richtlijn?
De Tweede Kamer is regelmatig geïnformeerd over de voortgang van de onderhandelingen, al vanaf 2014 toen er met dit voorstel gestart werd. Het is dus niet nieuw. Er is zelfs een vertrouwelijke briefing georganiseerd om de Kamer te informeren, iets dat zelden gebeurt. GroenLinks zat aan tafel bij de onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Raad van Ministers, en ook zij hebben hard gewerkt aan een goede richtlijn die ten goede komt aan iedereen die binnen de EU een pensioen heeft. De termijn tussen het toesturen van de uiteindelijke tekst en het instemmen was erg kort. Wat ons betreft had de regering de besluitvorming op Europees niveau op een later moment kunnen laten plaatsvinden. Aangezien wij al op grote lijnen vanuit de Kamer, en meer op details vanuit het Europarlement op de hoogte waren en het inhoudelijk eens waren met het voorstel, was dit voor ons echter geen reden om de besluitvorming te blokkeren.