Ik ben in Macedonië om met eigen ogen te zien hoe het vluchtelingen op reis naar Europa vergaat. Om naar West-Europa te komen, moeten ze door de Balkan reizen. De EU-landen zijn zeer ontevreden over hoe Griekenland de buitengrenzen van de Europese Unie bewaakt en suggereerden dat de EU de grens tussen Griekenland en Macedonië maar als binnengrens moet gaan beschouwen. Die hulp lijkt niet nodig. In de praktijk gedraagt de Macedonische regering zich al zo.

Foto's van het werkbezoek staan op Facebook. lees ook Sargentini's latere blogberichten.

SAI-vluchtelingen

De directeur van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in Skopje vertelt me dat Macedonische grenswachten alleen vluchtelingen uit Syrië, Irak en Afghanistan (in het jargon SAI) toelaten. De anderen worden teruggestuurd. Dit zou verordonneerd zijn door 'Europa'. Een nieuwe regel is nu dat die vluchtelingen al aan de Griekse kant van de grens moeten tekenen dat ze in Duitsland of Oostenrijk asiel aan willen vragen. Dat zou een eis zijn van de Slovenen. Dat land grenst aan Oostenrijk en wil voorkomen dat de vluchtelingen in Slovenië asiel aanvragen.

Die eis wordt verder naar het zuiden overgenomen. Angstvallig kijken de Macedoniërs naar de Serviërs. Houden zij hun grenzen open? Die kijken op hun beurt weer naar de Kroaten. Het is een wankel evenwicht. Als er meer naar het noorden hekken gebouwd worden, dan blijven landen in het zuiden met hun vluchtelingen zitten. Ik leg de route in omgekeerde volgorde af. Ik ga eerst naar het kamp aan de Macedonische zijde waar ik vluchtelingen op de trein zie stappen, en ga dan de grens over naar Griekenland.

Ongevoelig jargon

De Macedonische regering laat tegenwoordig treinen dwars door het land rijden: van de zuidgrens meteen naar de noordgrens. Vluchtelingen moeten hun eigen kaartje kopen. Vijfentwintig euro voor een rit van vijf uur. De normale prijs is zes euro.

Deze weken komen er elke dag zo'n tweeduizend vluchtelingen over de grens, die reizen in een dag door naar Servië. Het kunnen er veel meer zijn, maar met het oog op Oostenrijk, wordt de doorstroom in Griekenland al getemporiseerd. Mijn excuses voor dit ongevoelige jargon.

Van Athene naar de Macedonische grens

SAI-vluchtelingen mogen zich nu verplaatsen van de Griekse eilanden naar de noordgrens. De touringcarbusiness is daar opgesprongen en verkoopt kaartjes van Athene naar Polikastro. Dat is een ritje van een dag, maar soms duurt het ook een week. Bij Polikastro verzamelen de bussen zich bij een pompstation. Toen ik er was stonden er dertig bussen te wachten. Ieder half uur vertrekt er een bus naar Idomeni, de grensovergang. De UNHCR en Artsen zonder Grenzen proberen het pompstation leefbaar te houden. De bomen op de parkeerplaats zijn opgestookt. Artsen zonder Grenzen levert brandhout. Wachten duurt een dag.

In Idomeni worden er uitreispapieren verstrekt. Moeders proberen er schone kleren voor hun kinderen te bemachtigen. Internationaal vrijwilligers bemannen een uitdeelpunt. Ik zie ze moeite doen passend spullen te vinden. Een tweedehands roze winterjasje voor een klein meisje. Wachten duurt een dag.

Mensen gaan in groepen van vijftig - een touringcar vol - elk half uur over de grens. Dat kan maar op één punt, de rest van de grens wordt steeds verder dichtgezet met hekken. Dan is het vijf minuten lopen naar het Macedonische doorgangscentrum Vinojug in Gevgelija. Daar wachten om in groepje van vijftig geregistreerd te worden en naar binnen te mogen. Ook daar koffie, wifi, wat schone kleren en een speelhoek voor de kinderen. Als er tijd is, want de trein vertrekt.

Dit maakt duidelijk wat ik bedoel: Oostenrijk dreigt de grens te sluiten, dus laat Macedonië maar tweeduizend vluchtelingen per dag door, dus staan er dertig bussen bij een tankstation in Noord Griekenland met mensen uit Syrië, Irak en Afghanistan. Vluchtelingen uit oorlogsgebied.

Morgen gaan we aan de Servische kant kijken.