Een gel helpt misschien tegen hiv-infectie. Maar het beste is als vrouwen de vrijheid hebben nee en ja te zeggen tegen seks. Bestaat er echt een pil om aids te voorkomen? En hoe veilig is het vrouwencondoom? In Toronto bespraken vorige week meer dan 20.000
onderzoekers, patiënten en beleidsmakers hoe het hiv-virus een halt kan worden toegeroepen.
Er was veel aandacht voor de positie van vrouwen. Die zijn met een tragische inhaalslag bezig. Vrouwen tussen de 15 en 24 jaar hebben meer dan drie keer zoveel kans om hiv geïnfecteerd te raken dan mannen van die leeftijd. Stephen Lewis, de speciale VN-gezant voor de strijd tegen aids in Afrika, vindt daarom dat het onderzoek naar gels die vrouwen beschermen tegen hiv, absolute voorrang krijgen. En ook Bill en Melinda Gates willen ’de macht om deze epidemie aan te pakken in handen van de vrouwen geven'.
Maar daar is natuurlijk veel meer voor nodig dan een slimme uitvinding in een vrouwenhand. In Zuid-Afrika wordt eenderde van de meisje ontmaagd door gedwongen seks. Het kan niet de bedoeling zijn om vrouwen voor de zekerheid maar van een pilletje te voorzien of van een potje gel, voor het geval een man haar wil verkrachten. Vrouwen moeten baas over hun eigen lijf worden. Nog te vaak bepalen mannen of de seks veilig is of niet, gedwongen of vrijwillig, lekker of vol pijn. Veel vrouwen worden met hiv besmet door het riskante gedrag van hun partner. Vrouwen moeten zelf kunnen bepalen of, hoe en met wie ze vrijen. Dat vraagt economische onafhankelijkheid, onderwijs, een sterke juridische positie, maar ook voorlichting en middelen om vrij te kunnen beschikken over seksualiteit en voortplanting.
Seksuele gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekten en ongewenste zwangerschappen. Het gaat om het recht om nee te zeggen. Maar ook om de mogelijkheid om ja te zeggen, en zelf het initiatief te nemen. Om te experimenteren, en te beminnen wie je liefhebt. Seks en zelfbeschikking horen hand in hand te gaan. De gels en de pilletjes kunnen daarbij van pas komen.
Lesmateriaal met die brede seksuele voorlichting heeft inmiddels al tienduizenden scholieren in de Westkaap en Kwazulu-Natal bereikt, en ook furore gemaakt in Oeganda en Vietnam. Vanwege het grote succes worden ook lespakketten ontwikkeld voor jongeren in Indonesië, Kenia en Thailand. Daar wordt niet alleen gehamerd op veilig vrijen. Meisjes én jongens worden uitgedaagd te discussiëren over hoe zij met bepaalde situaties om kunnen gaan, hoe zij inhoud willen geven aan de relatie met ouders, vrienden en wat hun doelen in het leven zijn. Hoewel ze niet alles in eigen hand hebben, kunnen jongeren zo meer vorm geven aan hun eigen leven.
Maatschappelijke veranderingen gaan langzaam en vergen investeringen. Al in 1994 hebben 179 landen met veel bombarie concrete financiële beloften gedaan. Maar toen het op betalen aankwam bleek veilige/fijne seks en zwangerschap een aanzienlijk minder sexy onderwerp. Er is nog een openstaande rekening van 20 miljard euro. Hallo?
Afgelopen juni produceerden de Verenigde Naties weer een mooie verklaring over hiv/aids. Er werden ware woorden gewijd aan de feminisering van de pandemie en de noodzaak vrouwen weerbaarder te maken. Maar de financiële paragraaf ontbreekt. Nederland werd deze week uitgeroepen tot kampioen armoedebestrijding. Wij hopen dat de komende Nederlandse regering consequent wil hameren op seksuele rechten en gezondheid en fors wil investeren in girl power. Zodat alle technische snufjes niet alleen dienen om het leven van vrouwen te beschermen, maar zodat zij ook van een bevredigend seksleven kunnen genieten.
Geschreven door Kathalijne Buitenweg, europarlementariër voor GroenLinks samen met Nada van Nie (presentatrice bij SBS6), beiden ambassadeurs van de actie MYBODY, voor meer informatie zie www.mybody.nl