Als je je been breekt, krijgt je direct hulp. Maar als je een trauma oploopt of zelfs suïcidaal bent, dan kom je vaak terecht op een wachtlijst. Daar moet dringend iets aan veranderen.
Mensen - jongeren én volwassenen - met psychische problemen zijn de dupe van het huidige zorgsysteem. Wachtlijsten, personeelstekorten en gebrek aan passende zorg leiden tot schrijnende en soms levensgevaarlijke situaties.
Hoeveel mensen staan op een wachtlijst?
Minimaal 90.000 volwassenen wachten op psychische hulp via de GGZ (geestelijke gezondheidszorg). Hoeveel jongeren in de jeugdzorg op een wachtlijst staan weten we niet. Het ministerie geeft hier géén cijfers over. Ons Kamerlid Lisa Westerveld probeert hier al een tijd meer duidelijkheid over te krijgen.
Waarom zijn er geen cijfers over wachtlijsten in de jeugdzorg?
Dat vragen wij ons ook af. GroenLinks vraagt hier al jaren om, maar de minister wil dat
inzicht niet geven. Daarom is het heel lastig om te weten hoe groot het probleem is. Maar uit verhalen van jongeren en hulpverleners weten we dat de wachtlijsten lang zijn.
Hoe lang moet je wachten op behandeling?
Waar we van weten: veel te lang, en die wachttijden zijn ook nog toegenomen het afgelopen jaar. Mensen met angststoornissen bijvoorbeeld gemiddeld nu 14 weken, eetstoornissen 17 weken wachten, persoonlijkheidsstoornissen 20 weken. Er zijn uitschieters met
wachttijden van 41 en 52 weken.
Wat is de oorzaak van de wachtlijsten?
Het systeem voor psychische zorg - zowel voor jeugdzorg als GGZ - faalt. De jeugdzorg is overdragen aan gemeenten die hiervoor nauwelijks genoeg expertise en geld hebben. Veel gemeenten kampen met financiële tekorten door de oplopende uitgaven aan jeugdzorg. In de GGZ (de psychische zorg voor volwassenen) hebben zorgverzekeraars een veel te grote vinger in de pap. De zorgverzekeraars moeten de hulp financieren. Voor hen is het aantrekkelijker om zorg te financieren die 'makkelijk' is (milde depressie, milde fobie, burn-out). Zorg voor mensen met meer complexe problemen is ingewikkelder, duurt langer en kost meer geld.
Deze week verscheen een rapport over jongeren en suïcide. Is suïcide te wijten aan niet toereikende zorg?
Ja. Uit het rapport blijkt dat problemen in de zorg relatief vaak een rol speelden bij de zelfdoding van jongeren (tussen 10 en 20 jaar) (in 2017). Jongeren raken verstrikt in het web van de zorg, zegt het rapport. Uit het rapport blijkt dat jongeren met complexe problemen die in 2017 zelfmoord pleegden op verschillende plekken in de jeugdzorg geweigerd werden, omdat er geen passende behandeling geboden kon worden.
Wat moet er veranderen volgens GroenLinks?
- Meer landelijke regie en minder marktwerking. Want nu schuift de landelijke overheid verantwoordelijkheid af aan gemeenten. En laat via marktwerking zorgverzekeraars te veel bepalen, waardoor het belang van geld groter is dan dat van de patiënt.
- Meer (specialistische) behandelplekken. Mensen met complexe psychische problematiek vallen vaak tussen wal en schip. Dan is er een behandeling voor één deel, maar niet voor het andere probleem.
- Meer investeren in personeel. Er moeten meer opleidingsplekken voor nieuwe hulpverleners komen. En de huidige zorgverleners moeten meer zeggenschap krijgen over hun werk en meer mogelijkheden krijgen om expertise op te bouwen.
- Schrap de harde leeftijdsgrens tussen 18 bij het verlenen van Jeugdzorg. Jongeren die hulp nodig hebben, komen van de ene op de andere dag in een nieuw systeem en vallen daardoor te vaak tussen wal en schip.
Help mee. Teken het manifest op lijmdezorg.nl en deel dit bericht op sociale media met #lijmdezorg.