“We will not rest until we can sleep”, aldus de voorzitter van de actiegroep rond Heathrow op de conferentie transport & lawaai in het Europees Parlement. De gemoederen liepen vooral hoog op bij het vliegvaartdebat. Maar ook geluidsoverlast veroorzaakt door auto’s, treinen en industrie kwam aan de orde.

Op initiatief van GroenLinks-europarlementariër Alexander de Roo organiseerde de Groenen/EVA-fractie, waar GroenLinks deel van uitmaakt, een conferentie (12 en 13 november) over lawaai & transport. Auto's, treinen, vliegtuigen en industrie zijn structurele veroorzakers van lawaai. De ruim 200 deelnemers aan de conferentie waren afkomstig uit de industrie, milieubeweging en de wetenschap. Ook veel Europese vliegvelden en luchtvaartmaatschappijen hadden vertegenwoordigers gestuurd.

Schaars goed
Stilte is een schaars goed geworden in Europa. Maar liefst 43% van de Nederlanders klaagt over geluidsoverlast. Europees ligt dat percentage op 30%. Tien miljoen Europeanen hebben last van slaapstoornissen door met name vliegtuiglawaai. In januari moet de Europese Commissie met een voorstel komen voor lawaainormen van auto´s (zowel de motoren als de banden), treinen en vliegtuigen. In 2006 moet dat uitmonden in Europese wetgeving.

Fluisterbanden en -asfalt
Hoewel het wegverkeer momenteel nog de belangrijkste bron van geluidsoverlast is, lijkt verlichting van dat probleem mogelijk. “De herrie die auto’s veroorzaken kan door stille banden halveren. De innovatie op dat gebied is volop in ontwikkeling, in Duitsland is dat type band zelfs al op de markt. Bij vernieuwing van het wegdek de ringweg rond Amsterdam, A10-west, is een nieuw soort geluiddempend wegdek gebruikt. Dat soort innovatie kan bijdragen tot een enorme vermindering van de overlast. Het is aan de nationale politiek om die ontwikkeling een impuls te geven”, aldus De Roo.

Luchtvaart
De luchtvaart is echter ‘booming business’. Deskundigen gaan ervan uit dat het luchtvaartverkeer verdrievoudigt de komende twintig jaar. “Het vooruitzicht dat elke twintig jaar het aantal vliegtuigen verdrievoudigt, maakt duidelijk dat innovatie alleen dit groeiende probleem niet adequaat kan aanpakken.” Gezien de groeiende weerstand tegen de herrie van het vliegverkeer denkt De Roo dat een rigoureuzere aanpak op den duur onontkoombaar is. “Met een dusdanige groei zijn lapmiddelen om het geluid terug te dringen onvoldoende. Eerder moet gedacht worden aan de aanleg van nieuwe luchthavens, ver weg van woongebieden en ontsloten door snelle metro- of trein verbindingen. Dat zou in Nederland bijvoorbeeld kunnen op de Maasvlakte bij Rotterdam.”

Nationale actieplannen
In 2007 moeten de EU-lidstaten nationale actieplannen hebben opgesteld om het ergste lawaai rond snelwegen, vliegvelden en industriegebieden te verminderen. Gebieden die relatief stil zijn, moeten dat blijven. Dit om te voorkomen dat de lawaaioverlast wordt 'herverdeeld', ipv naar beneden bijgesteld. “Voor een gebied als Schiphol moet ook de Nederlandse regering met goede plannen komen om de lawaaioverlast terug te brengen.” Ook moet de ‘Schiphol-nacht’ van zeven naar acht uur verlengd worden. “Dan moet je keuzes maken en volstaan lapmiddelen niet meer.”

Verbod nachtvluchten
De Roo pleit samen met de groene fractie voor een verbod op nachtvluchten. “Elke Europeaan heeft recht op een goede nachtrust. Die nacht moet straks in heel Europa hetzelfde zijn: van elf uur ’s avonds tot zeven uur ’s morgens. Op die manier is iedereen van een nachtrust verzekerd en voorkom je oneerlijke concurrentie.” De Belgische verkeersminister Anciaux is het hiermee eens, maar de meerderheid van zijn collegae helaas nog niet.

Burgerinitiatief
Op de conferentie besloten actiegroepen uit Frankfurt, Keulen/Bonn, Londen, Parijs, Amsterdam, Milaan, Madrid, Barcelona en Athene om hun krachten te bundelen. Zij willen ten minste één miljoen handtekeningen ophalen om de Europese Commissie te dwingen met wetgeving tot een verbod op nachtvluchten te komen. Dit zou het eerste Europees burgerinitiatief zijn. De ontwerp Grondwet van Europa maakt zo’n Europese handtekeningenactie mogelijk. “Het Europees Parlement heeft zich in het verleden al voor een nachtvluchtverbod uitgesproken. Maar zo’n verbod komt er niet van vandaag op morgen. Een handtekeningenactie kan druk op de ketel zetten om dat doel te verwezenlijken.”