De Europese Grondwet is nadelig voor dieren, stelt Peter Pleijs, voorzitter van de afdeling Haarlemmermeer van de Dierenbescherming (Volkskrant, 25 april). Een vreemde conclusie, want de artikelen die hij aanhaalt zijn nu al van kracht. Ze blijven van kracht als de Grondwet wordt verworpen. Daarentegen zijn de vernieuwingen in de Grondwet wel degelijk goed voor dieren.
Volgens de huidige Europese verdragen zijn dieren niet meer dan productiemiddelen voor de landbouw. De Grondwet bevat een nieuw artikel dat de Europese Unie verplicht om ‘ten volle rekening houden met het welzijn van dieren als wezens met gevoel’. Dat is winst voor de dieren. Europa loopt voor op Nederland: onze nationale grondwet zwijgt nog steeds over dieren.
De EU mag alleen dierenwelzijnsmaatregelen nemen op terreinen waarvoor zij bevoegd is. Over culturele en godsdienstige tradities gaat de EU niet. Zij is en blijft onbevoegd om stierenvechten of kievitseieren rapen te verbieden. Dat valt te betreuren, maar de EU heeft slechts zoveel macht als de lidstaten haar toedelen. Aan de corrida zullen de Spanjaarden dus zelf een einde moeten maken.
‘Brussel’ heeft wel grote invloed op de landbouw. Nu al zit zij de bio-industrie dwars met regels tegen overbemesting en een verbod op kistkalveren. Sinds kort verbindt zij aan alle subsidies voor boeren milieu- en dierenwelzijnseisen. Zij bevordert de biologische landbouw. Brussel doet nog lang niet genoeg tegen dierenleed, maar alle instrumenten om de landbouw diervriendelijker te maken zijn voorhanden. De Grondwet verplicht de EU om die instrumenten beter te benutten. Daarom zijn conservatieve boeren in Frankrijk tegen de Grondwet.
De Grondwet brengt de Europese landbouwwetgeving en –begroting onder controle van het Europees Parlement. Ook dat is winst, want volgens de landelijke Dierenbescherming is het parlement ‘van alle EU-instellingen het meest genegen om dierenwelzijn te verbeteren’. Daartoe kunnen dierenbeschermers ook zelf druk uitoefenen, dankzij het nieuwe burgerinitiatief. Van alle pressiegroepen zijn dierenbeschermers het best in staat om massale handtekeningenacties te organiseren. Eén miljoen handtekeningen volstaat, zegt de Grondwet, om een wetsvoorstel in Brussel te agenderen.
Kortom: voor dieren bevat de Grondwet geen verslechteringen, alleen verbeteringen. Lees het artikel en oordeel zelf. Wie tegen de Grondwet stemt, verwerpt het goede en behoudt het slechte. Daar schieten de dieren niets mee op.
Kathalijne Buitenweg is europarlementariër voor GroenLinks.
Wijnand van de Giessen is oud-directeur van de Dierenbescherming.