Minister Hoogervorst van Volksgezondheid bezuinigt op onderzoek naar alternatieven voor dierproeven. Het zoveelste dieronvriendelijke besluit van het kabinet-Balkenende. Maar het is onlogisch om de woede hierover te koelen op Europese Grondwet, zoals Marianne Thieme bepleit (Het Parool, 21 mei). Die Grondwet verplicht Brussel én Den Haag juist om dierenleed te bestrijden.
Volgens de huidige Europese verdragen zijn dieren productiemiddelen voor de landbouw. Door de Grondwet worden zij officieel erkend als ‘wezens met gevoel’. De Europese Unie moet voortaan ‘ten volle rekening houden met het welzijn van dieren’. Europa loopt daarmee voor op Nederland. De Nederlandse Grondwet zwijgt nog steeds over dieren.
Brussel kan niet alle dierenleed verhelpen. De EU is nu eenmaal geen ‘superstaat’. Maar zij heeft wel grote invloed op landbouw en industrie. Nu al neemt zij maatregelen tegen de bio-industrie, zoals een verbod op kistkalveren. Dat is nog lang niet genoeg. We kunnen pas tevreden zijn als alle koeien kunnen grazen, alle varkens wroeten, alle kippen scharrelen. De Grondwet is daarbij een steun in de rug, want zij verplicht de EU om meer te doen voor een diervriendelijke landbouw.
De Grondwet brengt de Europese landbouwpolitiek onder controle van het Europees Parlement. Dat is winst voor de democratie, maar ook voor de dieren. Het parlement is de diervriendelijkste Europese instelling, zo constateert de Dierenbescherming. Het heeft onder meer een verbod op dierproeven voor cosmetica doorgedrukt. Want het is onaanvaardbaar dat dieren lijden voor de ijdelheid van mensen.
In de huidige discussie over het testen van risicovolle chemische stoffen, waarover Thieme de noodklok luidt, dringt juist het Europarlement aan op beperking van dierproeven. Veel fracties eisen dat chemische bedrijven verplicht worden om testresultaten met elkaar te delen. Zij willen dat er meer geïnvesteerd wordt in testmethoden, zoals weefselkweken, waarvoor geen dieren geslachtofferd worden. Terwijl Den Haag bezuinigt op diervriendelijk beleid, wil Brussel er juist meer geld in steken.
Een Grondwet garandeert nog niet dat politici altijd het diervriendelijkste besluit nemen. Maar dankzij het nieuwe burgerinitiatief kunnen dierenbeschermers zelf de politiek onder druk zetten. Eén miljoen handtekeningen volstaat, zegt de Grondwet, om een wetsvoorstel in Brussel te agenderen. De Europese dierenbeschermingsorganisaties hebben al bewezen dat ze zoveel handtekeningen kunnen verzamelen.
Het dieronvriendelijke Haagse beleid is een extra reden om vóór de Europese Grondwet te stemmen. Die is, ook volgens de Dierenbescherming, ‘een stap vooruit voor dierenwelzijn’ (zie www.dierenbescherming.nl). Met een tegenstem schieten de dieren niets op.
Kathalijne Buitenweg is europarlementariër voor GroenLinks.
Wijnand van de Giessen is oud-directeur van de Dierenbescherming.