Een socialere bijstand
Voor deze proef is de zoektermijn van vier weken afgeschaft en de vrijlatingsregeling voor inkomsten en vrijwilligersvergoedingen ingesteld. De zoektermijn betekent concreet dat jongeren die een aanvraag doen voor bijstand eerst vier weken moeten wachten, voor hun aanvraag in behandeling wordt genomen. Deze drempel zou jongeren moeten stimuleren om eerst zelf naar werk te zoeken. Maar in de praktijk levert het vooral veel stress en onduidelijkheid op. Voor de meeste jongeren, zo'n 80 tot 90 procent, is de bijstand namelijk het laatste redmiddel. Het aanvragen van een uitkering is een grote stap en een flinke drempel waar jongeren overheen moeten. Bovendien neemt de gemeente een risico met de wachttijd. Want veel kwetsbare jongeren kunnen zo in de schulden raken en van de radar verdwijnen.
Positief effect
De inkomstenvrijlating heeft ook een positief effect op jongeren. Het laat jongeren ervaren dat werken loont. Zonder de vrijstelling is het voor veel van hen minder waarschijnlijk dat zij naast de bijstand gaan werken. Het extra geld is vaak noodzakelijk om vaste lasten te kunnen betalen, of schulden af te lossen. Maar buiten de financiële voordelen om geeft het jongeren een gevoel van voldoening en zorgt het voor meer sociaal contact.
De negatieve effecten, zoals dat jongeren die het niet nodig hebben nu massaal een uitkering aanvragen, zijn uitgebleven. Dat komt omdat het aanvragen van bijstand voor de meeste jongeren echt een laatste redmiddel is. Door jongeren met problemen te helpen, in plaats van ze allerlei barrières op te leggen, ervaren ze meer rust en krijgen ze perspectief. En dat is belangrijk om te voorkomen dat ze schulden krijgen of hun vertrouwen in de overheid verliezen.
De Gemeente Utrecht loopt met deze versoepelingen vooruit op mogelijke hervormingen van de Participatiewet waar GroenLinks al langer voorstander van is. GroenLinks wil de zoektermijn afschaffen en de inkomstenvrijlating invoeren. Daarnaast zijn we voor verdere en meer fundamentele wijzigingen van de Participatiewet.
