Het actieplan voor energie 'Saving 20% by 2020' dat de Europese Commissie op 10 januari voorstelde, blijft teveel steken in mooie woorden. Daarom komen de Europese Groenen met een tegenverklaring. Het is tijd de daad echt bij het woord te voegen.
De Europese Raad heeft eerder de intentie uitgesproken de CO2-uitstoot in 2020 met 30% te willen verminderen ten opzichte van 1990. Het plan van de Commissie gaat echter niet verder dan 20%. Alleen als andere industrielanden zich ook verplichten tot uitstootreductie, wil de Commissie zich op 30% vastleggen.
GroenLinks vindt de keuze voor 20% uitstootreductie onverantwoord. Om de opwarming van de aarde tot gemiddeld twee graden te beperken is een vermindering van 30% noodzakelijk. Als de Europese Unie niet het goede voorbeeld geeft, wie dan wel?
30% mogelijk
Van die voorgenomen 20% zal trouwens al 8% procent bereikt worden door de bestaande verplichtingen van het Kyoto Protocol na te komen, die tot 2012 lopen.
Een CO2-reductie van 30% in 2020 is zeker haalbaar. Dat is onder meer aangetoond in een studie die het Berlijnse Öko-Institut voor de Europese Groenen heeft gemaakt.
Revolutie?
Bij de presentatie van het energie-actieplan sprak Commissievoorzitter Barroso van een 'post-industriële revolutie'. Maar een revolutie laat zich niet uitroepen. Die moet je maken. De EU moet veel ambitieuzere maatregelen nemen voor energie-efficiëntie en duurzame energie. Iedereen is er zich van bewust dat de noodklok luidt. De Groenen willen met hun gezamenlijke verklaring de Europese ambities opschroeven. Er moeten vergaande keuzes gemaakt worden en het moet niet blijven bij loze woorden en compromissen.
Afhankelijkheid
Bijkomend voordeel van ambitieuzere doelstellingen is dat de EU minder afhankelijk wordt van energie-importen uit instabiele regio’s als Rusland en het Midden-Oosten. Verschillende Europese landen zijn zich maar al te bewust van die afhankelijkheid nu Rusland al twee keer de kraan heeft dichtgedraaid. Vorig jaar na een conflict met Oekraïne over de gasprijzen, deze week na een oliedispuut met Wit-Rusland.
Duurzame energie en efficiëntie
Zowel het klimaat als de energiezekerheid zijn gebaat bij grootschalige investeringen in duurzame energiebronnen. In 2020 moet 20% van de energie opgewekt worden uit zon, wind en biobrandstoffen, stelt de Commissie. Ook hier schroeft zij de eerder uitgesproken doelstelling van 25% omlaag. Dat is onbegrijpelijk. De voorgenomen besparing door energie-efficiënte van 20% is ook magertjes. GroenLinks stelt in haar verkiezingsprogramma een jaarlijkse energiebesparing van 2% voor. Dan kom je in 2020 al uit op 30%. Vooral de transport- en bouwsector kunnen hierbij een grote rol spelen, met relatief eenvoudige ingrepen.
Nucleaire optie
De Groenen maken zich zorgen over de steun van de Europese Commissie voor kernenergie. Meer kerncentrales vormen geen veilige oplossing voor het energievraagstuk. Gelukkig is het is aan de lidstaten zelf om te beslissen of ze wel of geen kerncentrales bijbouwen. De Europese burgers zijn duidelijk geen voorstander van de nucleaire optie, zo bleek uit de laatste Eurobarometer. Slechts 20% vindt kernenergie een goed idee.
Splitsing energiebedrijven
Een ander heikel punt dat de Commissie aanstipt is de splitsing van energiebedrijven. In veel Europese landen zijn transport, productie en levering van energie samengebald in een aantal grote bedrijven. Die gebruiken hun controle over de netwerken om concurrenten en nieuwkomers het leven zuur te maken. Van een eerlijke markt is zo geen sprake. De consument betaalt het gelag.
In Nederland is het hoogspanningsnet ondergebracht in een apart bedrijf, maar heeft de Eerste Kamer de afsplitsing van de overige netten tegengehouden uit vrees dat de elektriciteitsbedrijven, bij een Nederlandse Alleingang, een prooi zouden worden voor overnames door buitenlandse energiemolochen. GroenLinks roept eurocommissaris Kroes van mededinging dan ook om de kartelvorming hard aan te pakken en alles op alles te zetten om de splitsing Europees te regelen.