Begin 2007 zijn Bulgarije en Roemenië lid geworden van de EU op voorwaarde dat zij de georganiseerde criminaliteit en corruptie onder controle brengen. De Europese Commissie meent dat dat nog niet gelukt is, maar neemt nog geen maatregelen tegen de landen.

De Europese Commissie publiceerde deze week een voortgangsrapport. Daarin stelt zij dat Bulgarije en Roemenië vooruitgang hebben geboekt, maar dat er nog veel moet gebeuren om juridische hervormingen door te voeren en corruptie aan te pakken. Het is volgens de Commissie nog niet nodig om de veiligheidsclausules te gebruiken. Die zijn in het toetredingsverdrag opgenomen om sancties op te kunnen leggen als de nieuwe lidstaten er niet in slagen om aan de criteria te voldoen.

Achteruitgang
"De landen zijn te makkelijk weggekomen met het rapport," zegt Joost Lagendijk. "Er is te weinig vooruitgang geboekt. Nog erger is dat de ontwikkeling in Roemenië negatief is. Dat had duidelijker in het rapport moeten staan." Mensen die werk maken van de strijd tegen corruptie worden tegengewerkt. Zo is de voormalig mensenrechtenadvocate en minister van Justitie Monica Macovei uit de Roemeense regering gezet.

Lagendijk pleitte eind vorig jaar voor een jaar uitstel voor het lidmaatschap van Bulgarije, maar wilde Roemenië het voordeel van de twijfel geven. "Als ik de ontwikkelingen in Roemenië zie, heb ik er spijt van dat ik de toetreding heb gesteund. Het is nu lastig om de regeringen onder druk te zetten de problemen echt aan te pakken. Alleen financiële sancties van de Europese Commissie zullen indruk maken."

Corruptie
Het grootste probleem in beide landen is corruptie op hoog niveau. In Roemenië is de strijd tegen corruptie na de toetreding verslapt. De straffen maken weinig indruk op de daders. Bankfraude is niet langer strafbaar. Het parlement wil de maximumduur van een strafrechtelijk onderzoek bekorten, zodat politie en justitie verplicht zijn sneller te werken. Ook staat het agentschap tegen corruptie onder druk om één van de leden te ontslaan.

In Bulgarije gebeurt eveneens te weinig om corruptie tegen te gaan. Bovendien heeft de georganiseerde misdaad in Bulgarije weinig te vrezen van politie en justitie. Als de nieuwe lidstaten over één jaar niet aan de voorwaarden voldoen, zal de Commissie wel sancties opleggen. Deze mogelijkheid bestaat nog tot 2010.

Zie ook: