De Europese justitieministers zullen deze week vergaderen over een omstreden plan voor een langdurige opslag van verkeersgegevens. De Tweede Kamer besprak dinsdag welk standpunt minister Donner moet innemen bij de onderhandelingen. GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg was in Den Haag om haar collega´s in de Tweede Kamer te steunen in hun kritische houding.
Spreekrecht
Nederlandse europarlementariërs hebben spreekrecht in de Tweede Kamer bij algemene overleggen voorafgaand aan Europese ministeriële bijeenkomsten. Kathalijne Buitenweg greep deze kans aan om in een t-shirt met de tekst www.bezwaarplicht.nl haar collega´s te overtuigen dat het voorstel niet deugt. In goede samenwerking met het GroenLinks-kamerlid Marijke Vos, betoogde zij dat een algemene bewaarplicht de privacy van miljoenen Europese burgers aantast en ten koste gaat van gerichte opsporing. Bovendien is de effectiviteit van de maatregel niet bewezen.
Europarlement buitenspel
De justitieministers, waaronder Donner, willen de bewaarplicht illegaal tot stand brengen achter gesloten deuren in het kader van justitiële samenwerking. Een terrein waar het Europees Parlement geen medebeslissingsrecht op heeft. Het Europees Parlement heeft wel medezeggenschap over maatregelen die betrekking hebben op de interne markt. Een bewaarplicht heeft grote gevolgen voor de interne markt, omdat die veel kosten met zich meebrengt voor de aanbieders van internet en telefonie. Dus moet het Europees Parlement het laatste woord hebben.
Deze mening wordt gedeeld door de Europese Commissie, het dagelijkse bestuur van de EU, en door de juridische adviseurs van de ministerraad. "Omdat de regeringen het inhoudelijke oordeel van het Europees Parlement vrezen, willen ze niet dat het zijn macht uitvoert. Dat toont een fundamenteel ondemocratische houding," aldus Buitenweg. De Europese Commissie heeft aangekondigd op 21 september met een eigen voorstel te komen voor data-opslag in het kader van de interne markt.
Verwrongen logica
Minister Donner weigerde echter te erkennen dat het Europees Parlement het laatste woord heeft in deze kwestie. In een onnavolgbare manoeuvre haalde hij het Grondwetreferendum erbij en stelde dat het Nederlandse volk daarmee besloten heeft dat het Europees Parlement onbevoegd moet blijven op het gebied van justitie en politie. Op het argument dat zijn eigen juridische dienst heeft aangehaald, namelijk dat volgens de huidige geldende regels het Parlement al lang bevoegd ís, ging hij gemakshalve maar niet in.
Misrepresentatie
Bovendien hield Donner voor dat het lastig zou zijn voor Nederland om als enige lidstaat tegen de bewaarplicht te zijn. Zo vergat hij gemakshalve te melden dat bijvoorbeeld Tsjechië en Finland wel grote bezwaren hebben geuit. Daarmee zette hij een fout beeld neer van de verhoudingen in Europa. Een kritische houding van Nederland zou juist het repressieve tij kunnen keren en meer recht doen aan de scepsis zoals verwoord in de Tweede Kamer.