GroenLinks stemt in het Europees Parlement tegen het plan om Europese lidstaten te verplichten per 2012 alle spoornetwerken open te stellen voor private ondernemingen. Europarlementariër Joost Lagendijk, lid van de transportcommissie, vindt dat er eerst een uitgebreide evaluatie van ervaringen met spoorliberalisering in de verschillende lidstaten moet worden opgesteld.
De Europese Commissie kwam vorig jaar met het voorstel om per 2010 het internationale passagiersvervoer in Europa te liberaliseren. In het Europees Parlement werd vervolgens door de Duitse christendemocraat Jarzembowski voorgesteld om dit tijdstip te vervroegen naar 2008 en om per 2012 ook de nationale netwerken open te stellen voor concurrerende spoorwegondernemingen.
Veiligheid en milieueisen
Voor GroenLinks geldt voor zowel het Commissievoorstel als de wilde plannen van de christendemocraten dat ze voorbarig en slecht onderbouwd zijn. De voorgestelde richtlijn voorziet niet in bindende afspraken op het gebied van kwaliteit van de dienstverlening, veiligheid of milieueisen. Verder wordt alle landen van de Europese Unie dezelfde vorm van liberalisering op het spoor opgelegd, terwijl de uitgangspositie en de wijze waarop het spoor benut wordt onderling erg verschillen.
Lagendijk: "Het experiment in Groot-Brittannië, waarbij veiligheid en dienstverlening het loodje legden in de concurrentiestrijd tussen verschillende spoorwegondernemingen is een voorbeeld van hoe het niet moet. Aan de andere kant is de Duitse situatie, waarbij de Deutsche Bahn het monopolie heeft en weet dat de staat aan het eind van de maand bijspringt als er tekorten zijn, ook geen goed voorbeeld van een efficiënt en klantgericht spoorbedrijf."
Efficiënter en klantgerichter
Vandaar dat hij ervoor pleit eerst op een rijtje te zetten welke vormen van liberalisering van het spoor in het verleden wél en welke niet gefunctioneerd hebben. Vervolgens is het de vraag of Europa inderdaad een toegevoegde waarde heeft voor de manier waarop de lidstaten hun nationale spoorwegen in de toekomst efficiënter, klantgerichter en milieuvriendelijker kunnen maken.
Elke situatie uniek
Lagendijk: "De liberalen en christendemocraten draven door in hun pogingen om specifieke problemen in bepaalde lidstaten op te lossen door Europese wetgeving. Zo zou heel Europa nu halsoverkop zijn spoornet moeten liberaliseren om met name de situatie op het Duitse spoor te verbeteren. Misschien moeten we na een evaluatie van de situatie in de verschillende lidstaten concluderen dat dit onderwerp toch het beste op nationaal niveau kan worden aangepakt, omdat elke situatie uniek is. Vooralsnog weiger ik in ieder geval mijn goedkeuring te geven aan de wilde liberaliseringplannen die nu voorliggen." Het Europees Parlement heeft volledige medezeggenschap op dit onderwerp.