Vlak voor kerstmis haalde de Nederlandse regering een korting op de Europese contributie van een miljard euro binnen. GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg feliciteert de regering daarmee, maar constateert tegelijkertijd dat de meerjarenbegroting van de EU er niet beter op geworden is.

De discussie is nog niet gesloten, want het compromis tussen de
regeringsleiders wordt nu voor goedkeuring voorgelegd aan het Europees
Parlement. De op de top vastgestelde meerjarenbegroting 2007-2013 is
een compromis tussen schraapzucht (Blair, Balkenende) en behoudzucht
(Chirac en anderen). Daardoor worden toekomstkansen verkwist: de kans
om de Europese economie te versterken door fors te investeren in
onderzoek en onderwijs, de kans om het landbouwbeleid te transformeren
tot een beleid van plattelands­ontwikkeling.

Kathalijne Buitenweg constateert: “De regeringsleiders willen ook
in de komende jaren meer dan de helft van de Europese begroting
besteden aan achterhaald beleid als prijs- en inkomenssteun voor boeren
en structuursteun voor de oude lidstaten. Ondertussen is er te weinig
geld voor de nieuwe uitdagingen op het gebied van innovatie, milieu en
buitenlandse politiek. De top heeft een fiets zonder banden
aangeschaft. Het voordeel daarvan is dat je wat goedkoper uit bent, het
nadeel is dat je er nauwelijks mee vooruit komt.”

Felicitatie
“De contributiekorting die Nederlandse regering heeft weten te bedingen
is op zich een felicitatie waard”, stelt Buitenweg, “maar de
meerjarenbegroting is er niet beter van
geworden. De regering had het te druk had met het terugbrengen van haar
contributie om voor toekomstgerichte hervormingen te strijden.”“Mede
door de verlaging van de Britse rebate worden de kosten van de EU wat
eerlijker gespreid over de rijke lidstaten. Als minister Zalm nu ook
ophoudt met het overdrijven van de Nederlandse contributie,
ontstaat er een geheel nieuwe situatie in Den Haag. De oude riedel over
Europa – ‘Geld terug!’ – is dan grijsgedraaid en politici moeten met
een nieuw verhaal komen. Misschien gaat het debat dan eindelijk over de
vraag waar we heen willen met de Europese Unie.”

Koehandel
Dat debat moet ook gaan over de contributieregeling van de EU. Die is
nodig aan rationalisering toe, zo heeft de koehandel op de eurotop
duidelijk maakt. GroenLinks zou graag
zien dat de afgesproken herziening van de begrotingsafspraken in 2008/9
wordt aangegrepen om een Europese belasting in te voeren, die de
nationale contributies vervangt. Buitenweg: “Dan wordt het moeilijker
om een nationale winst- en verliesrekening op te stellen van de
Europese begroting. De discussie zal meer gaan over de wenselijkheid
van Europees beleid.”

De nieuwe meerjarenbegroting moet (anders dan de
contributieregeling) worden goedgekeurd door het Europarlement. Voor
Buitenweg, lid van de begrotingscommissie, is dat geen uitgemaakte
zaak: “Bij het uitblijven van parlementaire goedkeuring wordt het de
huidige begroting verhoogd met een inflatiecorrectie. Dat zou hoger
uitpakken dan het nu overeengekomen uitgavenplafond. Het parlement moet
daarom in januari niet zomaar akkoord gaan met de deal van de
regeringsleiders, maar meer geld afdwingen voor onderzoek, milieu en
buitenlands beleid.”

GroenLinks is tevreden over een aantal andere besluiten van de top:
de toekenning van de status van kandidaat-lidstaat aan Macedonië –
belofte maakt schuld -, de steun van de Europese Raad voor het
uitbreiden van de kooldioxide-emissiehandel tot de luchtvaart en de
veroordeling van de verwerpelijke uitspraken van de Iraanse president
Ahmadinejad over Israël en de holocaust.

Betreurenswaardig is daarentegen het uitstel van een besluit over
handhaving van het lage BTW-tarief op arbeidsintensieve diensten. En
het is bizar dat de Europese Raad, als gevolg van Frans verzet, geen
besluit heeft kunnen nemen over het openbaar maken van de vergaderingen
van de Raad van Ministers. “Alle regeringen hebben daarmee ingestemd
toen zij de Europese Grondwet ondertekenden”, stelt
Buitenweg, “en de tegenstanders van de Grondwet waren het ermee eens.
Chirac geeft een merkwaardige draai aan het Franse non.”