Italië was vorige maand diep geschokt na de publicatie van een artikel van onderzoeksjournalist Fabrizio Gatti over de onmenselijke werkomstandigheden van buitenlandse seizoensarbeiders in de provincie Puglia. Deze mensen worden geslagen, bedreigd, erbarmelijk gehuisvest en zwaar onderbetaald, zodat wij goedkope tomaten in blik voor een pastasaus kunnen kopen.
De Italianen en andere Europeanen hebben boter op het hoofd. Dit bleek eens te meer na een hoorzitting, die mede was georganiseerd door de Groenen in het Europees Parlement. Artsen zonder Grenzen heeft al in 2004 de noodklok geluid over de mensonterende leefomstandigheden van tijdelijke arbeidskrachten in de Italiaanse landbouwsector en concludeerde dat migranten in slechtere omstandigheden leven dan vluchtelingen uit oorlogsgebieden in opvangkampen.
Maar de rapportage van Gatti, die incognito onder de migranten heeft geleefd, tartte werkelijk elke verbeelding. Wrede koppelbazen die hun werknemers behandelen alsof we weer in de feodale Middeleeuwen leven.
Maar kan de EU ook een oplossing aandragen voor deze schrijnende toestanden? Op de hoorzitting benadrukte men keer op keer dat het niet alleen over illegale arbeiders gaat, maar ook over mensen die wel over de juiste papieren beschikken. In het geval van Puglia ging het vooral over werknemers uit de nieuwe lidstaten van de EU. Ook is het een illusie dat uitbuiting van seizoenswerkers alleen in de landbouwsector van Zuid-Europese landen voorkomt. Het is een negatief effect van de globalisering waar de consument blijvend op zoek is naar de laagste prijs voor een product.
Volgens GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg is het de hoogste tijd voor Europese migratiewetgeving met daadwerkelijke controle op arbeidsvoorwaarden, zodat elementaire mensenrechten niet geschonden worden. “Ook ik eet graag pasta met tomatensaus, maar ik wil wel de zekerheid dat die tomaten op eens menswaardige manier worden geplukt,” aldus Buitenweg.