Honderdduizenden Afghanen zijn op de vlucht geslagen door de luchtaanvallen. Is een tijdelijke stop op de bombardementen noodzakelijk om hulpverlening aan deze vluchtelingen te kunnen geven? Ruud Lubbers, de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties, ging gisteren in op vragen van de Buitenland-commissie van het Europees Parlement.
GroenLinks Europarlementariër Joost Lagendijk vroeg aan Lubbers of een stop van de bombardementen noodzakelijk is voor humanitaire hulp in Afghanistan, zoals Mary Robinson, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, bepleit heeft. Lubbers ging op eigen Lubberiaanse wijze in op deze vraag. Kortweg antwoordde Lubbers, dat een staakt het vuren buiten het mandaat van zijn organisatie valt. Later in het gesprek was Lubbers helderder en zette de UNHCR-voorman vraagtekens bij de huidige gang van zaken. “Wat is het uiteindelijke doel van de luchtaanvallen op Afghanistan? Ik denk dat die vraag nu wel gelegitimeerd is.”
Ruim vijf miljoen mensen in Afghanistan zijn reeds afhankelijk van voedselprogramma's en dat aantal groeit in de huidige crisis met de dag. Lagendijk is bang dat het gevaar voor de hulpverleners bij de uitvoering van hun taak te groot zal zijn, waardoor goede humanitaire hulpverlening onmogelijk is. Lubbers zei dat dat ook voor hem een punt van zorg is. In de grensstreek van Pakistan en Afghanistan is de veiligheid van de hulpverleners voorlopig gegarandeerd, maar Afghanistan zelf mag het VN-personeel niet in.
Bij vragen van andere Europarlementariërs had Lubbers forse kritiek op de minimale financiële middelen die de lidstaten van de Europese Unie bijdragen aan de UNHCR. De afgelopen tien jaar is het budget van de UNHCR met een derde verminderd. Ook hekelde Lubbers de bureaucratische rompslomp waar de UNHCR zich bij de uitvoering van haar taken doorheen moet ploegen. Naar aanleiding van de val van de commissie-Santer, waarbij onder ander fraude met de humanitaire hulpverlening is geweest, zijn de regels aangescherpt.
Aanstaande vrijdag, 19 oktober, tijdens de Europese Raad in Gent komen de regeringsleiders van de lidstaten bijeen. Afghanistan zal daar een belangrijk punt op de agenda zijn.