Milosevic mag dan wel in Den Haag zitten, een groot aantal verdachten van oorlogsmisdaden in voormalig Joegoslavië is nog op vrije voeten. De hele grote vissen Karadzic en Mladic worden nog steeds door Serviërs beschermd – zowel in Belgrado als ook in de Servische Republiek die deel uitmaakt van Bosnië-Herzegovina.
Het Europees Parlement en het Joegoslavië-Tribunaal moeten beter samenwerken om uitlevering en berechting van oorlogsmisdadigers te bespoedigen concludeerden GroenLinks Europarlementariër Joost Lagendijk en hoofdaanklaagster van het tribunaal Carla del Ponte na hun ontmoeting op vrijdag 23 november.
Het Europees Parlement heeft twee mogelijkheden om druk uit te oefenen op de landen in de Westelijke Balkan. Het heeft medebeslissingsrecht over de besteding van EU-geld voor de wederopbouw van de regio. De beschikbaarstelling van deze middelen kan nog sterker dan op dit moment worden gekoppeld aan het verlenen van medewerking aan het Tribunaal. Daarnaast staat een parlementaire delegatie in nauw diplomatiek contact met de autoriteiten in Bosnië-Herzegovina, Kroatië en de Joegoslavische Federatie. Samenwerking met het Tribunaal is een altijd terugkerend thema in deze gesprekken. Tot nu toe is het echter vaak bij woorden gebleven, vooral in de Joegoslavische Federatie onder president Kostunica, maar ook bij de Bosnische Serviërs en de Bosnische Kroaten. Karadzic bijvoorbeeld heeft nog steeds officiële ontmoetingen met de voorzitter van het Bosnisch-Servische parlement.
Lagendijk en Del Ponte opperden het idee, om hele specifieke eisen te ontwikkelen als voorwaarde voor Europese steun. Daarbij zou het kunnen gaan om het uitleveren van bepaalde verdachten. De Amerikaanse regering heeft eerder dit jaar de uitlevering van Milosevic geëist als voorwaarde voor hulp. Toen heeft de Servische deelstaatregering Milosevic aan Den Haag overhandigd - tegen de wil van Kostunica in.
De Joegoslavische Federatie weigert het Tribunaal toegang te geven tot bepaalde informatie en tot getuigen. Volgens Kostunica is dit niet mogelijk zolang er geen wet bestaat over de samenwerking met het Tribunaal. De voorbereidingen op dergelijke wetgeving gaan echter uitermate langzaam. Het Europees Parlement zou kunnen overwegen om pas nieuwe financiële toezeggingen te doen nadat zichtbaar vooruitgang in de wetgevingsprocedure is geboekt. Ook zou bij Kostunica kunnen worden aangedrongen op het nemen van vertrouwenwekkende maatregelen, zoals het verstrekken van informatie over eigen gerechtelijke onderzoeken na misdaden tijdens de Balkan-oorlogen.
Lagendijk zal in een brief aan de voorzitter van de buitenlandcommissie van het Europees Parlement voorstellen Del Ponte op korte termijn uit te nodigen voor een gesprek over de mogelijkheden van gerichte conditionaliteit. Del Ponte heeft zich hiertoe bereid verklaard.