Demonstraties tijdens toppen in Nice, Göteborg en Genua liepen uit de hand, waarbij in Genua zelfs een dode viel. Betogers leggen de schuld bij politie die door haar optreden provocerend zou werken. Omgekeerd wordt betogers verweten te agressief ten strijde te trekken. Aanleiding voor het Europees Parlement om zijn visie te geven op de veiligheidsmaatregelen bij Europese toppen en voor de Groenen/EVA-fractie om een hearing te organiseren over Genua.
Vandaag deden betogers en hun advocaten tijdens de Genua-hearing van de Groenen/EVA-fractie, waar GroenLinks deel van uitmaakt, hun verhaal. Naast evaluatie van de gebeurtenissen in Genua, had de bijeenkomst ten doel de dialoog tussen politici en betogers te openen. De vertegenwoordigers van de aanwezige organisaties hadden grote kritiek op de manier waarop de politie zich tijdens de bijeenkomst van de G-8 in Genua opstelde. Hierdoor is de situatie volgens hen geëscaleerd. In zijn algemeenheid spraken zij hun vrees uit voor een steeds hardere aanpak van demonstranten tijdens toppen, wat een geweldspiraal tot gevolg lijkt te hebben.
Donderdag stemt het Europees Parlement over het rapport veiligheidsmaatregelen tijdens Europese raden en vergelijkbare evenementen. GroenLinks-Europarlementariër Kathalijne Buitenweg vindt de uitkomst van het rapport evenwichtig. "Enerzijds is het rapport kritisch ten opzichte van bevoegdheden en houding van politie en justitie, anderzijds wordt ook aan demonstranten bepaalde eisen gesteld." Het rapport bevestigt dat burgers recht hebben op deelname aan vreedzame demonstraties. Geweld mag echter nooit een middel zijn om politieke of andere standpunten tentoon te spreiden. 'Geweldplegers moeten worden geïsoleerd en veroordeeld en organisatoren moeten samenwerking met hen vermijden', zo stelt het rapport.
De Groenen/EVA-fractie dient een amendement in met het voorstel om een gedemilitariseerde zone in de directe omgeving van de top in te stellen, waar zowel betogers als politie ontwapend zijn. Buitenweg: “Op deze manier geef je gehoor aan de wens van betogers om in de nabijheid van de bijeenkomst te demonstreren en bevorder je deëscalatie van het geweld.” Het feit dat de besluitvorming op de toppen achter gesloten deuren plaatsvindt, versterkt de frustratie van betogers. Buitenweg: "Deze ontoegankelijkheid, in combinatie met het besef, mede gestimuleerd door de media, dat heel belangrijke beslissingen genomen worden op deze toppen, zorgt voor begrijpelijk onvrede bij demonstranten."
Zorgelijk vindt Buitenweg dat lidstaten op nationaal niveau 'zwarte lijsten' ontwikkelen. Op deze lijsten staan burgers die zich bijvoorbeeld tijdens een top of voetbal-WK misdragen hebben en/of opgepakt zijn. Hun bewegingsvrijheid kan hierdoor beperkt worden. Openbaar is de lijst echter niet. Buitenweg: "Inmiddels wordt gespeculeerd over een 'Europese zwarte lijst'. In eerste instantie sta ik hier huiverig tegenover. Een gemeenschappelijke grond waarop iemand op zo'n lijst zou moeten komen is er niet, evenmin als een definitie van een 'gevaarlijke persoon' of 'gevaarlijke gedragingen'." Over beroepsmogelijkheden om bezwaar aan te tekenen tegen plaatsing op de lijst is nog niets bekend. "Beroepsmogelijkheden zijn essentieel mocht het ooit tot een Europese lijst komen." In het voorjaar van 2002 bespreekt de commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken dit onderwerp.
Tijdens de top in Laken, dit weekeinde, geldt de nationale, in dit geval de Belgische, wetgeving. "In de toekomst is het belangrijk", zo stelt Buitenweg, "dat er ruimte blijft voor tegenstanders om hun stem te laten horen, en er daarnaast duidelijke afspraken zijn over wat wel en niet toelaatbaar is voor zowel betogers als politie."