Hoe moeten ziektes in de landbouwsector voorkomen en bestreden worden? Moet de Europese Unie overgaan tot preventief vaccineren? Directe aanleiding voor de tijdelijke commissie mond- en klauwzeer, die deze vragen moet beantwoorden, is natuurlijk de Europese MKZ-crisis in 2001. GroenLinks-europarlementariër Alexander de Roo zit in deze commissie die deze week bij elkaar kwam.
wat is MKZ?Vaccinatie was tot 1991 in de Europese Unie gebruikelijk. Ingeënte dieren zijn echter niet te onderscheiden van geïnfecteerde dieren omdat ze dezelfde antilichamen hebben. Onder andere de Verenigde Staten en Australië weigeren vlees van gevaccineerde dieren te importeren, daar zij de ziekte zouden kunnen overdragen. Niet gevaccineerde dieren uit ziektevrije gebieden hebben daarom een veel hogere marktwaarde. Om puur economische redenen is toen in 1991 besloten tot een Europees non-vaccinatiebeleid.
Veetransport
De Roo is altijd voorstander geweest van vaccineren, omdat er geen enkel gevaar is voor de menselijke gezondheid. Het non-vaccinatiebeleid heeft echter grote negatieve gevolgen voor de dieren en dierenwelzijn.
Een groot verschil bijvoorbeeld tussen de landbouwsector in de VS en de Europese Unie is dat die in Europa veel intensiever en geconcentreerder is. Daarnaast wordt vee en vlees door heel Europa vervoerd. Dat maakt de Europese landbouw een stuk kwetsbaarder. De Roo: “Een uitbraak van MKZ zal bij inkorting van de reisduur beperkt blijven tot één regio.” Ook vanwege dierenwelzijn zijn lange afstandstransporten van vee De Roo al jaren een doorn in het oog. GroenLinks pleit dan ook voor een drastische tijdsreductie van transport van 30 naar 4 uur.
Hoorzitting
Op 14 mei 2002 is de eerste hoorzitting over het gevoerde KMZ-beleid in het Europees Parlement, één van de initiatieven van de tijdelijke commissie mond- en klauwzeer. Op initiatief van GroenLinks spreekt prof. Dijkhuizen voorzitter van het college van bestuur van de landbouwuniversiteit Wageningen ook op deze hoorzitting. In 1991 adviseerde Dijkhuizen het Permanent Veterinair Comité van de EU, dat diergeneeskundige adviezen uitbrengt, te kiezen voor het non-vaccinatiebeleid. Inmiddels is hij tot het inzicht gekomen dat vaccineren wel degelijk, in beperkte mate, moet worden toegestaan.
De tijdelijke commissie mond- en klauwzeer van het Europees Parlement moet uiterlijk in december 2002 met voorstellen komt voor een vaccinatiebeleid en de bestrijding van ziektes in de Europese landbouwsector in het algemeen.
Mond- en klauwzeer is een zeer besmettelijke virusziekte bij evenhoevige dieren, zoals runderen, varkens, schapen, geiten en reeën. Zoals de naam al zegt, ontstaat mond- en klauwzeer in en rond de bek en aan de klauwen. Meestal sterven alleen jonge dieren aan de ziekte. De mens is ongevoelig voor de ziekte, maar kan de ziekte wel overbrengen. De ziekte is ook ongevaarlijk voor andere dieren als paarden, honden, katten en pluimvee.
Mond- en klauwzeer verspreidt zich razendsnel via de ademlucht, besmet bloed, mest en/of urine. Het kan zich via handen en kleding van personen en via dieren en dierlijke producten als vlees, vleeswaren en melk verspreiden. Varkens verspreiden de ziekte zelfs via de lucht. De incubatietijd, de periode tussen besmet raken en het vertonen van verschijnselen, duurt 2 dagen tot globaal 2 weken.