Genetische manipulatie van gewassen is slecht voor de biodiversiteit en dus voor het evenwicht in de natuur. GroenLinks-europarlementariër Alexander de Roo verzet zich al jaren tegen de ongebreideld groeiende gen-industrie. Hij is blij dat het Europees Parlement deze week een besluit heeft aangenomen dat de mogelijkheid geeft import van gen-voedsel te verbieden. Dit zijn producten als ijs, koeken, margarine waarin genetisch gemanipuleerde soja in is verwerkt.

Volgens een studie van het Wereldnatuurfonds verdween vanaf 1970 wereldwijd 30% van de plant- en diersoorten. De invloed van de mens op de afname van de biodiversiteit is onmiskenbaar. De gen-technologie bedreigt de biodiversiteit omdat de nieuwe gen-soorten vaak geen natuurlijke vijanden hebben. Hierdoor overwoekeren en overheersen ze de ‘oude’, natuurlijke gewassen. Bovendien remmen gen-soorten de natuurlijke aanwas van biodiversiteit.



Toestemming vragen


Het deze week aangenomen besluit verbiedt de export van gen-voedsel, tenzij het importerende land schriftelijk toestemming geeft. De exporteur is verplicht te melden of het product gen-technologie bevat. “Geen land kan meer geconfronteerd worden met ongewenste import van genetisch gemanipuleerd voedsel, aangezien eerst goedkeuring gegeven moet worden. Dat schept duidelijkheid in de handel in gen-voedsel”, aldus De Roo, vice-voorzitter van de milieucommissie van het Europees Parlement.



Biodiversiteitsprotocol


Onder VN-vlag is men in januari 2000 tot een internationaal biodiversiteitsprotocol gekomen; het Cartagena protocol. De regels van het protocol hebben betrekking op het transport en het gebruik van genetisch gemanipuleerde organismen. In mei 2002 stemde het Europees Parlement voor ratificatie van het Cartagena-biodiversiteitsprotocol.



Aanscherping


Het voorstel dat het Europees Parlement goedkeurde gaat een stap verder dan het orginele biodiversiteitsprotocol. Cartagena heeft namelijk alleen betrekking op genetisch gemanipuleerde producten. Het Europese besluit moet ook gelden voor producten, met name uit de voedselverwerkende industrie, die met gen-technologie tot stand zijn gekomen. De Roo, is blij met de aanscherping. “Het is van groot belang dat er geen onderscheid is tussen direct gen-voedsel of gen-zaad en voedsel waarin de gen-technologie is verwerkt. Dat leidt alleen maar tot omzeiling van de regelgeving en lost het probleem van het gevaar van gen-techniek niet op.”



Ontwikkelingslanden


De meerderheid van de producten uit de Amerikaanse voedselverwerkende industrie en een minderheid uit de Europese industrie bevatten genetisch gemodificeerde organismen. De mogelijkheid om import van gen-producten te verbieden heeft grote gevolgen voor de Amerikaanse en Europese voedselverwerkende industrie. “Het zonder toestemming dumpen van gen-voedsel door Europa in ontwikkelingslanden is in de toekomst niet meer mogelijk. Hetzelfde geldt voor genetisch gemanipuleerd zaaigoed. Dat is een grote stap voorwaarts”, aldus De Roo. “Maar ook de export van gen-producten uit de VS naar de Europese Unie, moet aan de nieuwe regels van informatie en toestemming voldoen.”



Milieu- en consumentenorganisaties


Om de biodiversiteit wereldwijd te waarborgen zijn diverse milieuorganisaties als het Wereldnatuurfonds, Greenpeace, Milieudefensie in verweer gekomen tegen de gen-technologie.


Ook consumentenorganisaties verzetten zich. Gen-voedsel staat nu bij bijna iedereen in het keukenkastje, vaak zonder dat de consument dat weet. Het betreft producten als ijs, koek, deegwaren, margarine en pasta waarin soja is verwerkt. De gevolgen van gen-voedsel voor de gezondheid zijn onduidelijk en de consument heeft geen keuze omdat labels op de verpakking (vooralsnog) ontbreken.



Vervolg


Op 17 oktober 2002 komen de milieuministers van de EU-lidstaten bij elkaar om een standpunt over genetisch gemanipuleerde organismen in te nemen. Daarbij zal, naast dit punt, ook de labeling van gen-producten aan de orde komen. Er is een goede kans dat de meerderheid van de milieuministers het Europees Parlement volgt en tot strenge etikettering besluit, zodat het voor de consument zichtbaar is of gen-technologie is gebruikt voor het betreffende product. Helaas staat de Nederlandse regering aan de kant van de Britse regeringsleider Tony Blair. Zij zijn tegen labeling.