Hoe staat het eigenlijk met de mensenrechten binnen de Europese Unie? Jaarlijks geeft het Europees Parlement inzicht in misstanden binnen de eigen club en doet aanbevelingen voor verbeteringen.

Dit jaar spreekt het Europees Parlement zich, tot tevredenheid van GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg, krachtig uit voor de rechten van vluchtelingen, homoseksuelen en verdachten in een strafproces.

Vluchtelingenverdrag
De meerderheid van het Europees Parlement stemde vóór de aanbeveling dat EU-lidstaten niet moeten meewerken aan het wijzigen van het Vluchtelingenverdrag van Genève, dat wereldwijd de basis vormt voor de bescherming van vluchtelingen. “Het is belangrijk dat dit amendement van de Groene Fractie de eindstreep heeft gehaald”, zegt Buitenweg, “nu steeds meer politieke partijen pleiten voor wijziging van dit Verdrag. In Nederland doen VVD, LPF en CDA dat.“ Zij willen daarmee bereiken dat asielzoekers de EU niet meer in mogen om hun asielverzoek te laten toetsen en stellen voor dat dat voortaan in de regio moeten gebeuren, in ontwikkelingslanden waar nu al 95% van de vluchtelingen wordt opgevangen. Buitenweg: “Ik vind het onaanvaardbaar als wij, als welvarende EU, onze verantwoordelijkheid voor die resterende 5% ook nog eens op de arme regio afschuiven. Het Europees Parlement bevestigde die stelling vandaag door te pleiten voor behoud van het Vluchtelingenvedrag in de huidige vorm.”

Geregistreerd partnerschap EU
Het Europees Parlement ROEPT de EU-landen op niet-huwelijkse relaties, zoals het geregistreerd partnerschap, te erkennen en er dezelfde rechten aan te verbinden als aan het huwelijk. Griekenland, het Verenigd Koninkrijk en Portugal doen dat op dit moment bijvoorbeeld nog niet. Buitenweg: “Het is een belangrijk signaal dat een meerderheid van het Parlement vooruit wil met de gelijke behandeling van homo´s en lesbiennes . Het is overigens ook goed nieuws voor heteroseksuelen die de voorkeur geven aan een andere samenlevingsvorm dan het huwelijk."

Eerlijk proces
Het Europees Parlement constateert een groot aantal schendingen van het recht op een eerlijk proces en neemt het idee van Buitenweg voor de introductie van een letter of rights over: alle lidstaten moeten zorgen dat iedere arrestant die afkomstig is uit een andere lidstaat onmiddellijk na arrestatie een brief krijgt waarin in de eigen taal zijn of haar rechten op een rijtje staan. Buitenweg: “Totdat er Europese normen voor het strafrechtsproces zijn, kan zo’n letter of rights de positie van verdachten in het buitenland minder onzeker maken.”
Het Parlement neemt ook de aanbeveling van de Groene Fractie over dat Europese normen voor het strafproces noodzakelijk zijn. "Het kan gek gaan", constateert Kathalijne Buitenweg, “anderhalf jaar geleden waren we met dit pleidooi nog roepende in de woestijn, nu steunt een meerderheid van het parlement ons en bereidt de Europese Commissie wetgeving voor. Een kleine overwinning."