Flexibilisering van de Europese arbeidsmarkt is bittere noodzaak. Daarom stellen de Europese regeringsleiders een task-force in, met oud-premier Wim Kok als voorzitter. Het mandaat van deze taakgroep is echter onduidelijk tot groot ongenoegen van GroenLinks-europarlementariër Theo Bouwman. “Flexibilisering moet, maar het moet zonder asociale afbraak van werknemersrechten.”

Op de voorjaarstop van 21 en 22 maart jongstleden besloten de regeringsleiders tot instelling van een task-force om de flexibilisering van de Europese arbeidsmarkt vlot te trekken. Bouwman: “Nu zelfs Duitsland begint in te zien dat door de globalisering flexibilisering onontbeerlijk is, is een Europese oplossing wellicht weer te bereiken.” De voorjaarstop stond in het teken van Europees werkgelegenheidbeleid, maar werd begrijpelijkerwijs overvleugeld door de ontwikkelingen in Irak.

Extra bestuurslaag
Zonder medeweten van de Europese Commissie of het Europees Parlement besloten de regeringsleiders tot instelling van de flexibilisering task-force. Dat verdient geen schoonheidsprijs vindt Bouwman: “Hierdoor loop je het risico een extra bestuurslaag te creëren.” Normaliter stelt de Europese Commissie dit soort werkgroepen in, waarna beleidsvoorbereidende voorstellen tot stand komen.

Mandaat
Er is grote onduidelijkheid over het mandaat van de task-force. Bouwman vindt dat die zich enkel en alleen mag bezigen met de uitvoering en implementatie van bestaand beleid. “Die task-force moet onderzoeken waar de knelpunten zitten en hoe flexibilisering met het bestaande beleid tot stand kan komen.” Ze mag echter niet op de beleidsmakende stoel gaan zitten. “Daar heeft de Raad geen bevoegdheid voor en mist elke vorm van democratische correctie en controle.”

Gevaarlijke ontwikkeling
Via de achterdeur holt de Europese Raad op deze manier het takenpakket van de Europese Commissie uit. Juist omdat democratische verantwoordingsplicht ontbreekt - zowel op Europees als nationaal niveau - is dit een gevaarlijke ontwikkeling vindt Bouwman. “De Britse premier Blair, de Spaanse premier Aznar en de Italiaanse premier Berlusconi hebben gepleit voor instelling van de flexibiliserings task-force. Het kan niet zo zijn dat dit kleine clubje mensen, zonder tussenkomst van Brussel of Den Haag aan de werknemersrechten gaat morrelen.”

Noodzaak flexibilisering
Bouwman is echter overtuigd van het belang van flexibilisering. Naast afspraken over bijvoorbeeld grensoverschrijdende arbeid, pensioenrechten, verzekeringsrechten etc. is ook de flexibiliteit van de arbeidsmarkt één van de onderwerpen waar Europese afstemming voor nodig is.” Op de Lissabon voorjaarstop in 2000 zijn allerlei ambitieuze doelstellingen geformuleerd. Die blijken lang niet gehaald te worden. Bouwman: “Flexibilisering hoeft niet gepaard te gaan met verschraling van werknemersrechten. Bij de Nederlandse wet flex en zekerheid zie je dat bescherming van arbeidsrechten en flexibilisering van de arbeidsmarkt mogelijk is.”

Over twee weken stelt Bouwman als voorzitter van de commissie sociale zaken en werkgelegenheid namens die commissie vragen aan de Europese Commissie en de Europese Raad over het mandaat van de taskforce. Die moeten zij ter plekke beantwoorden.