Het heeft geen zin om slechts naar het verleden te kijken concludeert GroenLinks-europarlementariër Joost lagendijk na afloop van een bijeenkomst over de Turks-Armeense kwestie. “De sleutel voor het verbeteren van de relaties tussen Turkije en Armenië ligt in het heden. In het pragmatisch aanpakken van problemen, het opzetten van concrete projecten en het aanknopen van handelsrelaties."

Precies tien jaar geleden sloot Turkije de grens met Armenië. Directe aanleiding waren het conflict in Nagorno Karabach en de daarmee samenhangende Armeense bezetting van gebieden in Azerbeidzjan, een land waarmee Turkije hechte politieke en culturele banden onderhoudt.

Bijeenkomst
Samen met collega-parlementariër Per Gahrton organiseerde Joost Lagendijk donderdag 3 april een bijeenkomst in het Europees Parlement. Met deskundigen en betrokkenen werd gesproken over mogelijke stappen op weg naar een verbetering van de relaties tussen Turkije en Armenië. Ook werd ingegaan op de achtergronden van de grenssluiting. Aanleiding was o.a. een rapport van Burcu Gültekin en Nicolas Tavitian over de economische en sociale gevolgen van de sluiting van de grens voor de regio, en over de voordelen van een opening van die grens voor de gehele regio.

Beladen
Het werd duidelijk dat de gezamenlijke geschiedenis van Turkije en Armenië heden ten dage nog steeds erg beladen is. Met name de massamoord op Armeniërs in het Ottomaanse rijk tijdens en na de Eerste Wereldoorlog. De vraag of deze gebeurtenis onder de noemer 'genocide' mag vallen. Het zijn zaken die al 80 jaar het grote struikelblok zijn voor het op gang brengen van een dialoog.

Verschillen te groot
"Beide landen zijn gevangen in een logica van confrontatie. Noch op het punt van de genocide, noch op dat van de Nagorno Karabach-kwestie zullen ze momenteel bereid zijn van mening te veranderen. En allebei stellen ze vergaande voorwaarden aan de verbetering van de bilaterale betrekkingen" concluderen de auteurs van het rapport. Maar tijdens de bijeenkomst in het Europees Parlement hadden positieve geluiden de overhand. Als er eerst wordt gewerkt aan het openen van de grens, het opnemen van diplomatieke betrekkingen, het bevorderen van de bilaterale handel, komen de moeizamere punten wellicht later.

Handel als middel
Ook Lagendijk vindt dat dit de juiste weg is. "We mogen zeker niet bagatelliseren wat er in het verleden gebeurd is. Er moet een oplossing komen voor de kwestie Nagorno-Karabach. Juist als Turkije de banden met Armenië aanhaalt en de grens opent zal niet alleen de regio economisch opbloeien, maar ook Turkije bij die kwestie een belangrijke rol kunnen spelen. Het is als met de geschiedenis van de EU: handel is het middel, wederzijds vertrouwen en vrede het doel."