Over de hele wereld zijn stuwdammen en worden rivieren gekanaliseerd. Hoe wenselijk is deze vorm van waterverplaatsing eigenlijk? Een hearing van de Groenen in het Europees Parlement ging in op deze ontwikkelingen. GroenLinks-europarlementariër Alexander de Roo: “Naast onrendabel zijn deze vormen van waterverplaatsing vaak zeer schadelijk voor het milieu.”

Tijdens de hearing op dinsdag 6 mei werd op de kosten en baten van verschillende irrigatie en waterverplaatsingprojecten ingegaan. De Europese Commissie moet belangrijke beslissingen nemen t.a.v. een aanvraag van de Spaanse overheid voor medefinanciering van 8 miljard van een megalomaan waterplan.

De voorbeelden
Deskundigen beschreven en bekritiseerden een aantal bestaande waterprojecten in Californië, Frankrijk (water van de Rhône naar Barcelona), Griekenland (Acheloôs-project) en een reeds uitgevoerd Spaans project (Tajo - Segura). De Roo: “In de Verenigde Staten zijn dit soort megalomane watertransfers al twintig jaar verleden tijd. President Carter sprak zijn veto uit over een plan om water 2.000 kilometer te vervoeren.”

Alternatieven
Klaus Lanz van het Institute for International Water Affairs toonde aan dat in vrijwel alle gevallen geen watertransport nodig is, wanneer er zorgvuldig naar de vraag naar water wordt gekeken. Zo gebruikt de staalindustrie nu 100 keer zo weinig water als vijfentwintig jaar geleden. Ook moet beter naar alternatieven gekeken worden als druppelirrigatie, het opvangen van regenwater, conservering van water, voorkomen van lekkages en hergebruik van afvalwater.

Onbetaalbaar
De kostprijs van het ‘lange afstandswater’ blijkt voor de eindverbruikers onbetaalbaar te worden zo becijferde het Institute for International Water Affairs. “Bijspringende overheden met subsidies verstoren de concurrentieverhoudingen. Ook in Spanje dreigt dit te gebeuren”, aldus De Roo die de hearing voorzat.

Spaans waterplan
Het Spaanse waterplan, Plan Hydrologico National, voorziet in een enorm betonnen kanaal dwars door 96 natuurgebieden met o.a. flamingo’s, keizerarenden en de lynxen. Dit kanaal moet 1,05 miljard kubieke meter water vervoeren, dat onttrokken wordt aan de Ebro-delta in het Noord-Oosten van Spanje. De Roo, reeds jaren in verzet tegen het megalomane Spaans waterplan, vindt de houding van de Spaanse regering onbegrijpelijk: “Als de Spaanse regering het plan uitvoert, overtreedt zij Europese wetten als de Vogelrichtlijn, de Habitatrichtlijn, de Kaderrichtlijn Water en Natura 2000. Het verzoek voor Europese subsidie voor dit plan is in feite een dubbele schoffering van de geest van deze wetten.”

‘Benidormisering’
Twaalf leden van het Europees Parlement, waaronder vier Spaanse, gingen tijdens de hearing met elkaar in debat. Het felst trok mevrouw González (GUE) te keer tegen de Spaanse plannen: "Dat water is voornamelijk om meer hotels en golfbanen te realiseren aan de Spaanse zuidkust. Met meer toeristen. Wij moeten ons uitspreken tegen de Benidormisering van de hele kust van de Middellandse Zee".

Europees Parlement
De Spaanse christen-democraten vinden dat Spanje het zelf mag uitmaken, mits ze zich aan de Europese milieuwetgeving houdt. Maar de vice-voorzitter van de christen-democraten, Française Grosstête, liet zich kritisch uit over het Spaanse plan en plaatste er een flink aantal vraagtekens bij. De socialisten spraken zich voor het eerst duidelijk uit dat de Europese Commissie dit plan niet moet financieren. Ook de liberalen zijn nu kritisch zodat zich een meerderheid in het Europees Parlement tegen het Plan Hydrologico National aftekent.

Europese Commissie
Wie zich ook nog moet uitspreken is de Europese Commissie. Eurocommissaris Margot Wallström van milieu haar bezorgdheid over het plan heeft laten blijken. Een vertegenwoordiger van de Europese Commissie gaf tijdens de hearing aan dat er nog een aantal pijnpunten opgelost moeten worden. Met name de ecologische gevolgen voor de Ebro-delta blijven een groot vraagteken.