Deze week sprak de groene fractie met experts uit de wetenschap, de energiesector en de milieubeweging over het ondergronds opslaan van CO2. GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg werkt namens de Groenen aan Europese wetgeving voor CO2-opslag.

Het idee is dat CO2 van bijvoorbeeld kolencentrales niet meer wordt uitgestoten, maar in plaats daarvan wordt opgevangen en onder de grond gestopt. Het terugdringen van de CO2-uistoot is belangrijk, omdat we zo de klimaatverandering kunnen beperken.

Kathalijne Buitenweg: "Het is natuurlijk geen echte oplossing. Je blijft met een vieze energievoorziening zitten. Daar moeten we vanaf, afkicken van onze kolenverslaving. De realiteit is wel dat bijna een kwart van alle CO2-emissies in Europa wordt veroorzaakt door de verbranding van steenkool. Daar zijn we morgen nog niet direct vanaf. In China worden er elke week twee nieuwe kolencentrales gebouwd en ik vrees dat zij voorlopig in dat tempo doorgaan. Daarom hebben we de techniek de komende decennia waarschijnlijk wel nodig, op voorwaarde dat er strenge eisen worden gesteld aan de veiligheid ervan."

De wetenschap
Een geoloog kwam de wetenschappelijke aspecten van CO2-opslag toelichten. Hij legde uit dat het mogelijk is om op een veilige manier grote hoeveelheden van het broeikasgas ondergronds op te slaan. Maar dan moet er vooraf een goede beoordeling worden gemaakt van de opslagplaats. Wetenschappers moeten daarbij onder meer beoordelen of de bodem dik genoeg is en of er geen scheuren in zitten waardoor de CO2 kan gaan lekken. Tijdens de opslag zelf en ook daarna moet goed in de gaten gehouden worden of er geen lekkages optreden.

"Het is heel belangrijk dat we duidelijke regels opstellen. Als er onverhoopt CO2 gaat lekken dan vind ik dat de energieproducent daarvoor verantwoordelijk is. Die moet betalen voor het repareren van de schade als gevolg van lekkages. Bovendien moet de energieproducent voorkomen dat er in één klap grote hoeveelheden CO2 kunnen vrijkomen, omdat dit gevaren oplevert voor de volksgezondheid", aldus Buitenweg.

De haalbaarheid
Tijdens de expertmeeting was ook een vertegenwoordiger van een groot energiebedrijf aanwezig. Hij was erg positief over de ondergrondse opslag van CO2. De techniek zou volgens hem snel op grote schaal beschikbaar kunnen zijn. Maar dan moet er wel overheidsgeld in geïnvesteerd worden, zo zei hij.

De aanwezige economische wetenschapper was stukken kritischer. Hij wees vooral op de vele onzekerheden die er nog zijn. Het is nog nooit op grote schaal gedaan en de techniek bestaat vooral in voorspellingen en toekomstscenario´s, nauwelijks echt in de praktijk.

Buitenweg: "Dat is inderdaad een probleem. Voor een groot deel is het koffiedik kijken omdat we er nog maar weinig ervaring mee hebben. Ik vind het wel opvallend dat de energiesector heel positief over de techniek is maar er zelf slechts in beperkte mate in investeert. In plaats daarvan vragen ze om publieke financiering. Als het aan mij ligt krijgen ze die niet."

De milieubeweging
De milieubeweging is verdeeld. Greenpeace is tegen. Volgens hen kun je CO2 beter opslaan door de kolen gewoon onder de grond te laten zitten. Hun grootste vrees is dat CO2-opslag ten koste zal gaan van investeringen in energiebesparing en duurzame energie. In de Verenigde Staten gebeurt dat al. De investeringen in CO2-opslag worden opgeschroefd ten koste van investeringen in duurzame energie.

Maar het Wereld Natuur Fonds is wel voor CO2-opslag als tijdelijke klimaatmaatregel. Zij vrezen dat anders de uitstoot van broeikasgassen niet op tijd voldoende terug gedrongen zal worden.

"Het is lastig. Ik kan het standpunt van Greenpeace goed begrijpen, maar we hebben geen tijd te verliezen bij het terugdringen van de CO2-uitstoot. We moeten zo snel mogelijk van onze koolverslaving af, maar het is onrealistisch om te denken dat dit morgen geregeld is. Daarom hebben we deze tijdelijke maatregel denk ik wel nodig. Maar de vervuiler betaalt, energieproducenten moeten zelf betalen voor het opruimen van hun CO2. Publiek geld moet alleen in echte duurzame oplossingen worden geïnvesteerd", aldus Buitenweg.