Multinationals die actief zijn in ontwikkelingslanden mogen niet langer hun winsten kunstmatig laag houden om belasting te ontduiken. De stelde de commissie Ontwikkelingssamenwerking van het Europees Parlement woensdag. Europarlementariër Eva Joly van de Groenen stelde namens het Europarlement de reeks voorstellen op om illegale geldstromen en kapitaalvlucht uit ontwikkelingslanden tegen te gaan. GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini is groot voorstander van de plannen.
Illegale geldstromen
De illegale stroom geld die uit ontwikkelingslanden verdwijnt is zeven keer groter dan de bedragen de landen aan ontwikkelingshulp ontvangen. Dat bleek vorig jaar uit een onderzoek in opdracht van de Noorse regering. Eén van de oorzaken is belastingontwijking door multinationals:
- Grote internationale bedrijven rekenen kunstmatig hoge prijzen aan hun vestigingen in ontwikkelingslanden voor geleverde goederen of diensten.
- Daardoor wordt de winst van de vestiging in het ontwikkelingsland lager.
- De winst komt vervolgens terecht bij een vestiging in een rijk land of een belastingparadijs waar multinationals nauwelijks of geen winstbelasting hoeven te betalen.
“Rijke landen pakken met de ene hand af wat ze met de andere geven,” constateert Sargentini, namens GroenLinks lid van de commissie Ontwikkelingssamenwerking. Op deze manier wordt bijzonder moeilijk om de internationale doelen voor armoedebestrijding te halen, zoals afgesproken in de Millenniumdoelen van de Verenigde Naties. Sargentini is blij met het voorstel van haar fractiegenoot Joly om belastingonduiking op een breed front aan te pakken: “Van geen enkele multinationale onderneming mag de jaarrekening nog worden goedgekeurd zonder dat deze per land duidelijkheid geeft over de opbrengsten en de betaalde belastingen.”
Steun voor belastingdienst in ontwikkelingslanden
Het aangenomen voorstel van Joly stelt dat de Europese Unie meer ondersteuning moet geven aan belastingdiensten in ontwikkelingslanden. Dat kunnen ze doen door te helpen bij het invoeren van een inkomensbelasting die de rijken zwaarder aanslaat dan de armen. “Het heffen van belasting is niet alleen van belang voor armoedebestrijding, maar ook voor democratisering. Burgers in ontwikkelingslanden zullen hun bestuurders eerder afrekenen op de besteding van de overheidsbegroting als zij daar zelf aan meebetalen”, aldus Sargentini.
De vloek van een rijke bodem
“De vloek die rust op landen met veel natuurlijke hulpbronnen is vooral dat de regeringen zoveel inkomsten krijgen dat zij geen belasting hoeven te vragen van hun burgers”, vervolgt Sargentini. De regeringen leggen te weinig verantwoording over de besteding van inkomsten uit de winning van olie of mineralen. Joly vraagt steun voor internationale initiatieven om de transparantie van deze inkomsten te vergroten. Sargentini: “Op mijn initiatief heeft het Europarlement vorig jaar al aangedrongen op wetgeving die moet voorkomen dat de import van mineralen conflicten voedt. Een wetsvoorstel van de Europese Commissie is er nog niet, dus het is goed dat Joly deze eis nogmaals onderstreept.”