De Europese Commissie evalueert op dit moment de Europese bewaarplicht van telecomgegevens. Dit is het omstreden besluit om tal van gegevens over ons bel- en internetgedrag op te slaan ten behoeve van politie, justitie en inlichtingendiensten. GroenLinks wil dat deze maatregel wordt ingetrokken. Onze internetproviders worden op kosten gejaagd en onze privacy wordt verziekt, terwijl de misdaad niet is teruggedrongen door de bewaarplicht.

Alle burgers zijn verdacht

De richtlijn over de bewaarplicht dateert uit 2006. Waar en met wie je belt, wanneer je online bent en met wie je mailt: het moet allemaal langdurig worden opgeslagen door telefoon- en internetproviders. Politie of inlichtingendiensten kunnen deze gegevens vervolgens opvragen. Zo worden alle burgers op voorhand als verdachten behandeld.

GroenLinks was van meet af aan tegenstander de bewaarplicht en ziet haar gelijk bevestigd door de statistieken van de Europese Commissie. Deze heeft alle EU-lidstaten gevraagd om gegevens aan te leveren om het succes van de maatregel aan te tonen. Geen enkel land is daarin geslaagd.

De meeste telecomgegevens die worden gebruikt voor de opsporing en berechting van strafbare feiten waren ook beschikbaar geweest zonder de bewaarplicht. Deze heeft dan ook niet geleid tot minder misdaad of tot een hoger oplossingspercentage. Nederland stuurde zelfs alleen gegevens van vóór de start van de bewaarplicht - daar heeft niemand iets aan. De Europese Commissie ziet  zich daarom genoodzaakt om de bewaarplicht te verdedigen met het gratuite

“de politie heeft de indruk dat het werkt”.

Dat was niet de afspraak: een maatregel die zo ingrijpt in onze persoonlijke levenssfeer moet overtuigend bijdragen aan een veiliger samenleving.

Daar is geen sprake van. De enorme hoeveelheid gegevens die wordt verzameld voor de bewaarplicht maakt dat de politie door de bomen het bos niet meer ziet. De recherche wordt gedwongen diepgaand onderzoek te doen naar de meest triviale handelingen, waardoor ze minder tijd overhoudt voor het echte opsporingswerk. De gegevens blijken bovendien onbetrouwbaar. Om te redden wat er te redden valt stelt de Europese Commissie voor om de bewaarplicht uit te breiden (pdf).  En dat terwijl de bewaarplicht nu al  “de meest grove schending van de privacy in Europa”  is, volgens de Europese privacytoezichthouder (pdf).

Beter alternatief voorhanden

Er is een prima alternatief beschikbaar. Geef de politie de mogelijkheid om aan internetproviders te vragen per direct de gegevens van een specifieke klant vast te gaan leggen, wanneer er een concrete verdenking bestaat tegen deze persoon. De gegevens worden vervolgens in opdracht van een rechter aan de politie overhandigd voor onderzoek. De privacy is dan beter gewaarborgd, er worden alleen relevante zaken bewaard en de politie heeft wat ze nodig heeft. Het enige dat ze verliest is een stukje geschiedenis. Daarmee valt prima te leven, of de evaluatie was overtuigender geweest. Zo'n quick freeze is vele malen goedkoper en zal voor de politie veel beter te verwerken zijn.