De nieuwe voorschriften voor zoek- en reddingsoperaties op zee voor de Europese grenswachtorganisatie Frontex gaan nog niet ver genoeg, maar ze leiden zeker tot een verbetering ten opzichte van de huidige situatie. “De fundamentele rechten van vluchtelingen en migranten worden door deze regels beter beschermd.” Dat stelt Europarlementariër Judith Sargentini in reactie op de stemming in de commissie Burgerlijke Vrijheden van het Europarlement, afgelopen donderdag.
Met de stemming gaf de commissie haar goedkeuring aan een akkoord tussen onderhandelaars van het Europees Parlement en Europese ministers over de voorschriften voor zoek- en reddingsoperaties naar vluchtelingen op zee van Frontex. Daarmee hebben de voorschriften grote gevolgen over hoe Frontex omgaat met vluchtelingenboten op de Middellandse Zee.
Verplicht om bootvluchtelingen te redden
Europese lidstaten die deelnemen aan Frontex-operaties zijn verplicht om vluchtelingen die op zee in nood zijn geraakt te redden. Daarnaast is het 'terugduwen' van vluchtelingenboten verboden; Europese grenswachters mogen niet zomaar vluchtelingenboten terugsturen naar het land waar ze vandaan komen. Een schrijnend voorbeeld van hoe het juist niet moet is het optreden van de Spaanse kustwacht die recent met rubberkogels verdrinkende vluchtelingen van hun kust probeerden te weren. De nieuwe regels moeten ervoor zorgen dat dit niet nog eens gebeurd.
Ook het principe van non-refoulement is in de nieuwe regels vastgelegd. Dat houdt in dat een vluchteling niet naar een land mag worden uitgezet waar deze persoon vervolging, foltering of andere mishandeling vreest. Sargentini: “De grenswacht mag vluchtelingen dus niet zomaar aan de overkant van de Middellandse Zee terug aan wal zetten.”
“Vluchtelingenstromen houd je niet tegen met het hermetisch afsluiten van de grenzen, het maakt de oversteek voor vluchtelingen alleen gevaarlijker, met meer drenkelingen tot gevolg”, stelt Sargentini. “De nieuwe regels zijn de eerste stap in de ontwikkeling van een solidair Europees grensbeleid.”