Op de valreep, in de spannende eindfase van de klimaatonderhandelingen, is er op Bali toch nog een akkoord bereikt. GroenLinks is opgelucht dat de top niet in een volledig fiasco is geeindigd, maar teleurgesteld dat het een 'praatakkoord' is geworden waarin concrete reductiedoelen ontbreken. De wereld dreigt de race tegen de klok te verliezen. De klimaatcrisis ontwikkelt zich immers veel sneller dan het beleid dat de opwarming moet keren.
GroenLinks wil volgende week graag debatteren met de premier en de minister van Vrom over de uitkomst van de Top. Het is nu al de gewoonte om na iedere Europese Top plenair te debatteren, het zou ook normaal moeten zijn om dat na een klimaattop te doen.
Nu op Bali is afgesproken dat er de komende twee jaar verder onderhandeld gaat worden wil GroenLinks het kabinet ondervragen over de mogelijke consequenties hiervan. Centraal staat de te volgen strategie richting de VS. Bali heeft laten te zien dat het collectief uitoefenen van druk op de VS toch tot kleine stapjes kan leiden. Cruciale vraag is dus hoe kan de druk verder worden opgevoerd.
GroenLinks is bang dat de wereld zich te veel afhankelijk maakt van de presidentsverkiezingen in de VS. Wat gebeurt er in het worst-case scenario, als een republikein wint en de VS blijft weigering zich aan harde reductiedoelen te binden? Heeft Nederland, samen met de internationale gemeenschap, dan op tijd een stok achter de deur ontwikkeld? Is men dan in staat en bereid om de VS met sancties te treffen?
Ook in de wat gunstiger scenario's zal er hard gewerkt moeten worden om de druk op de VS op te voeren. Want de nieuwe 'roadmap' van Bali heeft nog helemaal geen richting. Alle belangrijke inhoudlijke kwesties zijn nog onopgelost gebleven. Er is nog niet voor een specifieke aanpak gekozen (harde doelen versus vage inspanningen), ook niet voor een heldere verantwoordelijkheidsverdeling tussen rijke en arme landen, en het allerbelangrijkste: landen zijn nog steeds niet gebonden aan een reductiedoel (tussen de 25 en 40% in 2020) dat echt nodig is om de opwarming te keren.
Bali had een histiorisch moment kunnen worden, maar het is niet meer dan een tussenstap; een bereidheid te praten over praten. De huidige slachtoffers van klimaatverandering snakken echter naar daden. Alle ogen zijn nu gericht op Kopenhagen 2009. De druk op de VS moet echt veel groter. Daarnaast dienen alle landen nú al hun inspanningen op te voeren om de uitstoot te reduceren. Dat geldt zeker voor Nederland, want zoals het er nu in ons land voorstaat zal de CO2-uitstoot de komende vier jaar alleen maar stijgen.
Wijnand Duyvendak & Femke Halsema