Marijke Vos (GroenLinks) en Hannie Stuurman (PvdA) dienen vandaag bij de Tweede Kamer een initiatiefwet in tot behoud van de Wet SAMEN. Zij hebben het advies van de Raad van State daarin verwerkt. Deze wet, die op 1 jan 2004 afloopt, verplicht arbeidsorganisaties het aandeel werkzame allochtone werknemers te registreren.
Op 17 december debatteert de Kamer over het voornemen van het kabinet om de verplichte registratie (Wet SAMEN) van het aandeel allochtonen op de arbeidsmarkt af te schaffen.
Het initiatief van Vos en Stuurman strekt ertoe de wet tot 2010 te verlengen, de registratie te behouden en de administratieve lastendruk voor bedrijven te verminderen. Volgens GroenLinks en PvdA vormt registratie het enige middel om evenredigheid in kaart te brengen en achterstelling op de arbeidsmarkt op te sporen. Het initiatief wetsvoorstel wordt gesteund door de FNV, LBR en FORUM.
Gelet op de structurele achterstand op de arbeidsmarkt van etnische minderheden, achten Vos en Stuurman het uiterst onwenselijk de wet SAMEN te laten vervallen. De werkloosheid onder allochtonen ligt drie keer zo hoog ligt als onder autochtonen. Hun arbeidsparticipatie is in 2002 met 1 procent gezakt, terwijl dat van autochtonen met 3 procent toenam. Registratie is het enige middel om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt goed te kunnen volgen, en om vormen van discriminatie en achterstelling op te sporen. In recent onderzoek geeft bijna een kwart van de werkgevers aan bij voorkeur geen, of zelfs helemaal geen allochtonen aan te nemen. De wet SAMEN is het enige wettelijke instrument om werkgevers die weinig of geen allochtonen in dienst hebben aan te sporen hun beleid te wijzigen.
De 'Rapportage Minderheden 2003' van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) biedt overtuigende argumenten om de wet overeind te houden. Het Planbureau signaleert dat de werkloosheid onder allochtone jongeren snel oploopt en dat etnische minderheden nog steeds een structurele achterstand op de arbeidsmarkt hebben. Met Vos en Stuurman stelt het SCP dat juist nu werkloosheid oploopt specifieke op minderheden gerichte maatregelen noodzakelijk zijn. "Veel meer dan in de afgelopen jaren is gebeurd, zou de informatie die in het kader van de Wet Samen wordt verzameld als ijk- en vertrekpunt moeten dienen voor specifiek beleid", aldus het SCP. Rapportages van CBS, ISEO, de VU en Verwey Jonker Instituut bevestigen dat de resultaten op de arbeidsmarkt achterblijven bij de doelstellingen. Deze harde constatering noopt ertoe de wet in elk geval nog zes jaar in stand te houden.
Integratie vindt in belangrijke mate plaats op de werkvloer. De Wet SAMEN is het instrument bij uitstek om te registreren wat er precies op de werkvloer gebeurt. In vrijwillige registratie hebben Vos en Stuurman geen vertrouwen. Bezwaren tegen verlenging van de wet concentreren zich op de administratieve lasten. Om aan die bezwaren tegemoet te komen worden bedrijven die voldoen aan een evenredige samenstelling van het personeelsbestand vrijgesteld van wettelijke verplichtingen, met uitzondering van registratie van het aandeel allochtonen. Op die manier wordt good governance beloont, terwijl de kern van de wet SAMEN overeind blijft.
Marijke Vos (GroenLinks)
Hannie Stuurman (PvdA)