Terrorisme is een aanslag op onze vrijheden, het is een extreme poging om haat te zaaien in onze samenlevingen. We strijden dus juist tegen dit terrorisme door pal te blijven staan voor al onze vrijheden, aldus Europarlementariër Judith Sargentini. Na de aanslagen in Parijs gaat natuurlijk de discussie over het voorkomen van radicaliseren en het voorkomen van deze aanslagen. Ons antwoord: We moeten de bestaande anti-terreurmaatregelen veel effectiever inzetten en ons niet laten verleiden tot het nemen van maatregelen die onze vrijheid inperken.
Op papier hebben onze opsporingsdiensten ruime bevoegdheden om potentiële terroristen op te sporen en te volgen, ook in Europees verband. Ze kunnen telefoon-, internet en reisgegevens van verdachte personen opvragen. Het ontbreekt vaak echter aan de mankracht om dat ook daadwerkelijk te doen, omdat politie-agenten en rechercheurs verkeerd worden ingezet. De terroristen in Parijs stonden op de radar, maar werden niet actief gevolgd. De dader van de aanslag in Brussel was bekend bij de Franse politie, maar niet bij de Belgische. Er bestaat al een Europese database van verdachte personen die gecheckt wordt bij iedereen die binnen Europa vliegt.
Beter zoeken in plaats van meer zoeken
Vlak na de aanslagen in Parijs riepen de Europese ministers meteen om een nieuwe database om de vluchtgegevens van alle Europeanen op te slaan. Voor Sargentini is dat niet meer dan symboolpolitiek, er gaat geen terrorist meer door gepakt worden. “De aanpak zit in beter samenwerken en met meer mensen aan de slag te gaan met concrete signalen van radicalisering.”
“We maken het niet makkelijker om terroristen op te sporen door meer hooi op de berg te gooien door meer gegevens op te slaan.”
Vrijheid van meningsuiting beschermen tegen anti-terreurmaatregelen
Wij zijn Charlie. De wereldleiders die bij de demonstratie in Parijs arm in arm liepen om de vrijheid van meningsuiting te beschermen, stellen tegelijkertijd voor om diezelfde vrijheid onder het mom van anti-terreur weer in te perken. Het was voor veel wereldleiders geen enkel probleem om de laatste eer te bewijzen aan de koning van Saoedi-Arabië die het prima vond dat een blogger stokslagen krijgt voor een kritisch artikel.
Ook in Europa circuleren er al voorstellen om social media-netwerken te vragen om opruiende inhoud te verwijderen of om de toegang tot bepaalde websites te blokkeren. Terwijl in een vrije rechtsstaat alleen een rechter achteraf mag bepalen of uitspraken tegen andere grondrechten ingaan.
“Er zijn zeker genoeg dictators in de wereld die in die vrijheidsbeperkende voorstellen een goed voorbeeld zien: Als Europa het mag, dan mogen zij het ook”, waarschuwt Sargentini. “Europa moet nu juist het goede voorbeeld geven.”
Betere kansen voor iedereen
Ondertussen bezuinigen steeds meer Europese landen op de maatregelen die terrorisme echt helpen te voorkomen: betere sociale voorzieningen voor haar inwoners. Geen uitzichtloze situaties voor jongeren, maar kansen om vooruit te komen. Alleen met goed onderwijs, met een keiharde aanpak van discriminatie en met een goed functionerend stelsel van wijkagenten en sociaal werkers kunnen we de voedingsbodem voor extremistische ideeën en de buitenlandse financiering daarvan wegnemen.
“Laten we zorgen dat er genoeg werk is, dat onze Europese jongeren een perspectief hebben om hun opleiding af te maken in plaats van te vertrekken naar Syrië en om daarna nog radicaler weer terug te komen. Dat is de echte strijd tegen terrorisme.”