GroenLinks wil dat medicijnen betaalbaar en beschikbaar zijn voor iedereen. Door de dominante machtpositie van farmaceuten zijn medicijnen te duur en soms zelfs onbetaalbaar geworden. Farmaceuten kunnen te makkelijke torenhoge prijzen vragen zonder zich daarover te hoeven verantwoorden. Hun winstbelang gaat voor het maatschappelijke belang. GroenLinks wil hun machtspositie doorbreken door ze tot meer openheid over prijzen, boetes en onderzoek te dwingen.
Linda Voortman: “Het kan niet zo zijn dat mensen in Nederland hun medicijnen niet meer kunnen betalen omdat de farmaceutische industrie zoveel winst maakt. We hebben het hier niet over een tv of een koelkast, maar over medicijnen waar levens mee gered of aangenamer worden. Minister Schippers moet farmaceuten niet alleen aanspreken op de prijzen, maar ook de wortel van het probleem aanpakken, namelijk hun dominante machtspositie. Allereerst door meer openheid af te dwingen. We moeten de macht van de farmaceutische industrie niet langer slikken.”
GroenLinks stelt daarom voor:
1. Openheid over prijzen
Nieuwe geneesmiddelen zijn ook vaak dure geneesmiddelen. Onduidelijk is of deze prijs echt gerechtvaardigd is door onderzoekskosten of omdat geneesmiddelfabrikanten dat kunnen en durven vragen. Minister Schippers zegt meer openheid over de prijzen te willen, maar neemt geen maatregelen om dit daadwerkelijk af te dwingen. Schippers onderhandelt met fabrikanten van dure geneesmiddelen over de prijs, maar over hoe de prijs is opgebouwd blijft de farmaceutische industrie zwijgen. Hoog tijd dat Schipper de industrie verplicht zich te verantwoorden over de prijzen. GroenLinks wil dat Schippers dit nog tijdens het Nederlandse voorzitterschap met haar Europese collega’s oppakt.
2. Openheid over boetes
In 2014 legde de Inspectie voor de gezondheidszorg een recordbedrag van 836.123 euro op aan boetes aan farmaceutische bedrijven. Dit werd pas duidelijk na een wob-verzoek, waarin wel de hoogte van de boete en de overtreding bekend werd gemaakt, maar niet aan wie deze waren opgelegd. Artsen en verpleegkundigen kunnen daarentegen wel rekenen op een openbaarmaking van een boete of waarschuwing in het BIG-register. Daarin is dus met naam en toenaam te achterhalen of iemand in strijd met het tuchtrecht handelde. Informatie over een farmaceutisch bedrijf dat de wet overtreedt wordt echter niet actief openbaar gemaakt. GroenLinks wil dat in de gezondheidzorg niet langer met twee maten wordt gemeten. De Inspectie voor de gezondheidszorg moet voortaan melding maken van een eventueel opgelegde boete, met de overtreding en de naam van het overtredende bedrijf.
3. Openheid over onderzoek
Of een geneesmiddel doet wat hij moet doen en niet doet wat hij niet moet doen – bijwerkingen veroorzaken – wordt in grote mate door het farmaceutisch bedrijf zelf onderzocht. De slager keurt dus zijn eigen vlees. De data van het onderzoek zijn niet openbaar en slecht controleerbaar. Peter Gotzsche toont in zijn boek ‘Dodelijke medicijnen’ aan dat farmaceutische bedrijven in dit onderzoek niet altijd eerlijk zijn over de bijwerkingen. Het is juist in hun belang om de onderzoeksresultaten zo gunstig mogelijk naar buiten te brengen. GroenLinks wil daarom dat de farmaceuten de onderzoeksgegevens openbaar maken.
Ook wil GroenLinks dat klinisch onderzoek onafhankelijk uitgevoerd wordt, bijvoorbeeld door de overheid aangewezen onderzoeksinstanties. In Italië dragen farmaceutische bedrijven jaarlijks 5% van de marketinguitgaven af, waarmee een fonds voor onafhankelijk klinisch onderzoek is ingesteld. GroenLinks wil dat de minister zo’n afdracht ook gaat invoeren en dit budget gebruikt om onafhankelijk geneesmiddelenonderzoek te bekostigen, waardoor er geen directe link is tussen een farmaceutisch bedrijf en het onderzoek naar de werkzaamheid van het geneesmiddel.