Het geduld van de Europese Commissie met de nieuwe Poolse regering is op. Na maandenlang overleg neemt de Europese Commissie een volgende stap om de Polen te dwingen een effectief functionerend Constitutioneel Hof te garanderen.
GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini vindt het een goede zaak dat de druk op Polen wordt opgevoerd. Wat Sargentini betreft duurde het praten al veel te lang: “De rechtsstatelijkheid in Polen glijdt verder af ondanks eerdere kritiek van het Europees Parlement en de Commissie. Het was hoog tijd dat de Commissie het niet bij woorden laat, maar tot actie over gaat.”
De Commissie besloot een half jaar geleden voor het eerst het ‘kader voor de rechtsstaat’-procedure te gebruiken tegen een lidstaat. Aanpassingen van het Constitutioneel Hof en een persvrijheid beperkende mediawet waren de reden dat de nieuwe Poolse regering op de vingers werden getikt. Inmiddels heeft ook de Commissie van Venetië, een adviesorgaan van de Raad van Europa, geoordeeld dat de wetswijzigingen de rechtstaat en het functioneren van de democratie in gevaar brengen.
Polen heeft nu twee weken de tijd om te reageren op het ‘advies inzake de rechtsstaat’ waarna het dialoog tussen het lidstaat en de Commissie wordt voortgezet. De procedure om een land te houden aan de Europese afspraken over de rechtstaat kan er in het uiterste geval toe leiden dat Polen stemrecht verliest in de Europese Raad. Zover is het echter nog niet. Sargentini: “Het kader voor de rechtsstaat wordt nu voor het eerst gebruikt en dat is een goede zaak. Wel blijkt de procedure langdurig te zijn en ontbreken er nu harde deadlines wanneer Polen haar zaken op orde moet hebben. Daar het gaat om de rechtstaat van een land zou ik liever een daadkrachtiger procedure zien. We lopen anders het risico dat Polen allerlei vertragingstechnieken inzet en ondertussen de persvrijheid en democratie verder wordt uitgehold.”