Driekwart van de instellingen voor verstandelijk gehandicapten trekt zich weinig tot niets aan van de leefwensen van hun eigen bewoners. Dat concludeert GroenLinks op basis van een onderzoek onder vijftig instellingen dat ze met steun van de oudervereniging WOI heeft verricht. Groenlinks wil de wet aanscherpen om instellingen te dwingen te luisteren naar de wensen van hun bewoners.
Bij ingrijpende (ver)bouwplannen dienen instellingen eerst te onderzoeken hoe en waar hun cliënten willen wonen, via een zogenaamd leefwensenonderzoek.. Op 1 april 2003 is die verplichting ook wettelijk vastgelegd. Meer dan de helft van de instellingen houdt echter geen leefwensenonderzoek. Slechts een kwart van de instellingen houdt in zijn beleid rekening met de uitkomsten. Deze schokkende uitkomsten bevestigen de signalen die GroenLinks van cliënten en familieleden kreeg. Met hun wensen wordt vaak geen rekening gehouden en veel cliënten worden gedwongen om tegen hun zin te verhuizen.
Het is daarom hoog tijd om het beleid aan te scherpen en de instellingen te dwingen wel echt te luisteren naar de wensen van hun cliënten . Woensdag 26 januari spreekt de Kamer met de regering over de wet waarin dit aan de orde is, de WTZI. Staatssecretaris Ross wil het beleid echter alleen maar verslappen. Het leefwensenonderzoek wordt niet langer verplicht, ze beveelt het slechts aan. Ze vindt het voldoende wanneer de instelling de mening van de cliëntenraad heeft gehoord. Maar een cliëntenraad kan onmogelijk weten hoe iedere bewoner individueel wil leven en wonen als er geen leefwensenonderzoek heeft plaatsgevonden.
GroenLinks vindt dat de wensen van de cliënten centraal dienen te staan bij (ver)bouwplannen. Het maakt daarbij niet uit of het nu om grote of kleine instellingen gaat, op aparte terreinen of midden in woonwijken. GroenLinks zal daarom aanstaande woensdag voorstellen om in de WTZI op te nemen dat een leefwensenonderzoek wel verplicht is. Instellingen moeten bovendien hun plannen aanpassen als het leefwensenonderzoek daar aanleiding toe geeft. Keuzevrijheid in leven en wonen geldt voor iedereen, dus ook voor verstandelijk gehandicapten.
De uitkomsten van het onderzoek zijn hier te vinden.
Evelien Tonkens