GroenLinks is diep geschokt door het justitiële dwalen in de Schiedammer parkmoord. De politie haalt een verdachte én een slachtoffer gruwelijk door de mangel. Het Forensisch Instituut past vrij klakkeloos de inhoud van een onderzoeksrapport aan. Het Openbaar Ministerie schoof alles dat niet in het straatje paste ter zijde. Rechters veroordeelden vervolgens zonder veel plichtplegingen de verdachte Kees B. Dit is niet, zoals de minister van Justitie voorhoudt, een opeenstapeling van fouten. Dit is een justitiële crisis die afbreuk doet aan het vertrouwen in het fundament en de werking van de Nederlandse rechtstaat. Voor GroenLinks staat niet vast deze minister op een geloofwaardige wijze de crisis kan herstellen; sterker nog hij lijkt eerder een onderdeel van het probleem dan leidend in het aandragen van oplossingen.
De hoogste leidinggevenden, de procureurs-generaal en de minister van Justitie voorop, hebben in deze strafzaak en de publieke verontwaardiging die volgde ook geen goede leiding genomen. Het probleem werd gebagatelliseerd en door slechte persoptredens nog verder vergroot. In de hele keten - van agent, onderzoeker, officier, rechter en minister - heeft men gefaald. Onze grootste vrees is, dat deze kwestie niet op zich zelf staat, maar symptoom is van een crisis in de Trias Politica.
GroenLinks constateert dat waar ze voor vreesde werkelijkheid is geworden. Jarenlang wezen wij erop dat de afbraak van de rechtsbescherming, gedragen door de grote politieke partijen, ernstige risico’s in het leven bracht. Dat geldt ook voor de politieke wens - van een onbezonnen kamermeerderheid - om van officieren van justitie ‘crimefighters’ te maken. GroenLinks wees er ook al eerder op dat DNA-sporen helemaal niet het ultieme bewijsmiddel zijn om schuld of onschuld vast te stellen. Maar bovenal: voor de betrokken slachtoffers en voor de nagedachtenis aan Nienke K. moet het onvoorstelbaar hard zijn te lezen dat een verbeten politieel en justitieel systeem jarenlang de werkelijke dader vrij heeft laten rondlopen en dat Maikel mogelijk door ontoelaatbare druk tijdens getuigenverhoren nogmaals het slachtoffer is geworden. GroenLinks vindt dat onverdraaglijk.
De maatregelen die de minister van Justitie voorbereidt stellen GroenLinks teleur. De belangrijkste maatregel, het organiseren van tegenspraak bij de politie en het Openbaar Ministerie om een tunnelvisie op strafzaken te voorkomen, is obligaat. Van rechercheurs en officieren van justitie mag per definitie worden verwacht dat ze kritisch omgaan met het vergaarde bewijsmateriaal. Dat moet in hun DNA-profiel verankerd zitten.
Minister Donner wacht een zeer zware taak in de Tweede Kamer om verantwoording af te leggen over deze crisis. Hij zal daarbij alles uit de kast moeten halen om ons er nog van te overtuigen dat hij de man is die deze crisis kan keren.
Marijke Vos