De natuur in heel Europa, maar met name in Nederland, staat er slecht voor. Door de intensieve veehouderij, het verkeer en de industrie verdwijnt steeds meer biodiversiteit, en daarmee belangrijke insecten- en diersoorten, die nodig zijn voor ons voortbestaan. We moeten de biodiversiteit beschermen, de natuur herstellen en het probleem bij het begin van de keten aanpakken: stop de vervuiling. 

• Nederland heeft de hoogste stikstofuitstoot van Europa. Dat heeft een enorme impact op de natuur. 
• We hebben nog maar 15% van onze oorspronkelijke biodiversiteit over. En de insectenpopulatie is de afgelopen jaren in rap tempo gekrompen. 
• Ook in de rest van Europa staat 80% van de natuurgebieden er slecht voor. Wereldwijd worden meer dan 1 miljoen planten- en diersoorten met uitsterven bedreigd, die nodig zijn voor ons voortbestaan.
• We zijn enorm afhankelijk van ecosystemen en de biodiversiteit. De natuur kan wel zonder ons verder, maar de mens niet zonder de natuur.
• Naast een klimaatcrisis, zitten we midden in een biodiversiteitscrisis. 
• De intensieve veehouderij, transport en de industrie zullen snel moeten verduurzamen. 
• Het is nu aan de EU, inclusief Nederland, om ambitie en leiderschap te tonen. 

Om de crisis in de natuur aan te pakken is beleid nodig op alle bestuurlijke niveaus: lokaal, nationaal én Europees. Biodiversiteit stopt niet aan de grens. 

Gezonde natuur

De diversiteit aan dier- en plantensoorten neemt snel af in de Nederlandse natuur. Waar je vroeger bijen, vlinders en andere insecten hoorde zoemen, is het nu stil. Ook zeldzame vogels zoals de wulp en de grutto hebben het zwaar. Wereldwijd worden meer dan 1 miljoen planten- en diersoorten bedreigd met uitsterven, terwijl we enorm afhankelijk zijn van onze natuur en ecosystemen. Een gezonde, diverse natuur is noodzakelijk voor de mens. Zonder insecten als bijen en vlinders is er geen bestuiving tussen planten. En dat betekent: geen voedsel voor ons. Een verscheidenheid aan dier- en plantensoorten is daarom niet alleen waardevol op zich, maar vormt ook de basis voor ons leven op aarde. Ook levert de natuur voedsel en grondstoffen voor producten. En de natuur is ook goed voor onze mentale gezondheid. Onder strakblauwe luchten genieten we massaal van een mooie wandeling. Natuur vermindert stress en is goed voor de ontwikkeling van kindereren. 

Jarenlang is de natuur verwaarloosd. Snelwegen, vliegvelden en de intensieve veehouderij kregen ruim baan voor schaalvergroting, waardoor de milieuvervuiling toenam. Om het tij te keren, moeten we de druk op natuur verminderen. De uitstoot van stikstof en andere schadelijke stoffen dringen we terug door de landbouw, transport en industrie in heel Europa te verduurzamen. Daarnaast zijn er bindende doelen nodig om de natuur te herstellen én beter te beschermen. Zo creëren we een netwerk aan beschermde Natura 2000-gebieden. We werken aan duurzaam bosbeheer, gaan illegale houtkap tegen en verbeteren de waterkwaliteit. Ook voorkomen we dat er microplastics, chemisch afval en medicijnresten in ons water terecht komen.

Duurzame landbouw

Het huidige Europese landbouwbeleid is ingesteld op grootschalige voedselproductie. Zo’n 40% van het totale EU-budget gaat naar deze sector, en dan met name naar de grote boeren. Vervolgens betalen we flink om de negatieve gevolgen daarvan op de natuur, ons milieu en onze gezondheid in te dammen. Nederland is koploper in de intensieve landbouw, als tweede landbouwexporteur ter wereld. Dat zorgt voor een hoge concentratie uitstoot in een te krappe ruimte. Daarnaast is Nederland de grootste uitstoter van Europa per vierkante meter. Zo slaat de stikstof van de intensieve veehouderij neer in de vaak aangrenzende natuurgebieden. Dit zorgt er onder andere voor dat eikenbomen afsterven, de verzuring in de bodem toeneemt en insecten verdwijnen. Ook tast de inzet van chemische bestrijdingsmiddelen de water- en bodemkwaliteit, en dus onze gezondheid aan.  

Dit is met name te wijten aan een gebrek aan regie van de overheid. We moeten eerlijk zijn naar de boeren: maak een einde aan de onzekerheid en zorg ervoor dat de boer samen gaat werken mét de natuur. We zetten in op verduurzaming en natuurinclusieve biologische productie, en halveren de inzet van chemische bestrijdingsmiddelen. We moeten ons ervan bewust zijn dat het júíst in het Nederlands belang is, dat de rest van Europa gaat doen wat wij al van de rechter opgelegd hebben gekregen: de landbouw verduurzamen.

Politieke wil 

Om ervoor te zorgen dat we in heel Europa tegelijkertijd met dezelfde ambitie de biodiversiteitscrisis aanpakken, is Europees beleid nodig. De Europese Commissie presenteert daarvoor wetsvoorstellen, zoals het halveren van pesticidengebruik en het herstellen van ecosystemen. Daarnaast onderhandelen de Verenigde Naties op dit moment over het wereldwijde biodiversiteitsbeleid. Van 5 tot 17 december moet in het Canadese Montréal, hét Parijs-moment voor biodiversiteit plaatsvinden, met wereldwijde doelen om de natuur te redden. Belangrijke momenten die de biodiversiteitscrisis kunnen keren. Het is aan de EU, inclusief Nederland, om nu ambitie en leiderschap te tonen.