De Europese Commissie presenteerde woensdag een aantal wetgevende voorstellen die richting geven aan het Europese klimaat- en energiebeleid. Europarlementariër Bas Eickhout maakte een analyse van de plannen en geeft commentaar. Met name het feit dat de Europese Commissie slechts gaat voor een CO2-reductiedoel van veertig procent in 2030 stelt teleur.

Klimaat- en energiepakket voor 2030

Bindend doel voor duurzame energie

De Europese Commissie kiest niet voor bindende doelstellingen voor het percentage duurzame energie in 2030. De duurzame industrie en de progressieve landen als Duitsland en Denemarken en de verantwoordelijke commissies in het Europarlement vragen er wel om. Zij willen namelijk zekerheid op de markt van duurzame energie, zo durven bedrijven langdurig te investeren in schone energie.

Uit een uitgelekte impactassesment van de Europese Commissie blijkt al dat een bindende doelstelling voor duurzame energie enorme voordelen geeft.

  • Zo komen er tot 1,25 miljoen extra banen bij,
  • besparen we tussen nu en 2030 tot 547 miljard euro aan het importeren van olie of gas en
  • kunnen we fors (tot 500 miljard) besparen op de kosten om de luchtkwaliteit te verbeteren.

De Europese Commissie kiest voor een niet-bindende doelstelling van slecht 27 procent duurzame energie in 2030. Wij zien daar graag nog een schepje bovenop en kiezen voor een aandeel van vijfenveertig procent duurzame energie in Europa.

CO2-reductiedoel

De Europese Commissie mikt voor het reduceren van de CO2-uitstoot op veertig procent minder. Ook dat is een teleurstellende eis, want willen we de opwarming van de aarde onder de twee graden houden, dan moeten we in de richting van zestig procent CO2-reductie in 2030.

Schaliegas

De Europese Commissie was eerst van plan om wetgevende voorstellen in te dienen om de risico's voor mens en milieu van het boren naar schaliegas te beperken, maar uiteindelijk zwichtten ze voor de lobby van Polen, Groot-Brittannië en een handvol ouderwetse oliebedrijven. In plaats van nieuwe wetgeving komen er nu niet-bindende 'aanbevelingen'. Over anderhalf jaar wordt er geëvalueerd.

De Europese Commissie geeft trouwens toe dat de huidige EU-milieuwetgeving niet in staat om de risico's van schaliegas adequaat te adresseren. Bovendien schatten experts in dat schaliegas niet zal leiden tot lagere energieprijzen en dat het hooguit in een tiende van de Europese gasvraag kan voorzien.

De belangrijkste (maar dus niet-bindende) aanbevelingen van de Europese Commissie:

  • Het opstellen van een strategische milieueffectrapportage (MER), vóórdat proefboringen naar schaliegas plaatsvinden.
  • Het uitvoeren van een milieueffectrapportage voordat er echt begonnen wordt met boren naar schaliegas.
  • Toepassing van de best beschikbare technieken.
  • De exploitant zorgt ervoor dat er geen schadelijke gassen, zoals het broeikasgas methaan, in de atmosfeer terecht komen, maar dat deze gassen opgevangen worden voor verder gebruik.
  • Informatie over de chemicaliën die gebruikt worden bij het kraken publiekelijk beschikbaar maken (per boorlocatie).

CO2-emissiehandel (ETS)

Als oplossing voor de ingestorte handel in CO2-uitstootrechten (ETS) worden er tijdelijk rechten uit het systeem gehaald, het zogenaamde backloading. Dat biedt echter geen structurele oplossing aangezien per keer zo'n besluit tot backloading genomen moet worden. Naar verwachting publiceert de Europese Commissie een wetgevend voorstel voor een structurele fix van het ETS. Het gaat om een mechanisme dat automatisch ingrijpt als de CO2-markt overspoeld is met een groot overschot aan rechten. Een deel van dat overschot zal dan worden overgeheveld naar een reserve. In tijden van een kleiner overschot zullen de rechten alsnog terug op de markt worden gebracht.

Het voorstel zal waarschijnlijk pas vanaf 2020 in werking treden: veel te laat dus om iets te kunnen doen aan het huidige overschot aan CO2-rechten (op dit moment gelijk aan twee miljard ton CO2-uitstoot). GroenLinks vindt dat het mechanisme zo snel mogelijk ingesteld moet worden en dat de voorwaarden strenger moeten  zodat de overvloed aan uitstootrechten al sneller ingeperkt wordt.  

Stijgende energieprijzen

Tenslotte publiceert de Europese Commissie een analyse over de stijgende energieprijzen en de oorzaken daarvan. De belangrijkste conclusies laten zien dat de overstap naar schone energie daar niet de oorzaak van is:

  • Zowel voor huishoudens als voor de industrie zijn de elektriciteitsprijzen gestegen. De gasprijzen fluctueren maar zijn niet significant gestegen in de periode 2008-2012.
  • De belangrijkste redenen voor de stijgende prijzen zijn: hogere belastingen en hogere netwerkkosten (en dus niet omdat het energiecomponent van de energieprijzen gestegen is).
  • Het is de verwachting dat de prijzen voor fossiele brandstoffen zullen blijven stijgen (en dat leidt tot hogere energiekosten). Specifiek in het geval van elektriciteit zullen de kosten tot 2020 blijven stijgen vanwege deze stijgende kosten voor fossiele brandstoffen. Na 2020 zullen de kosten eerst stabiliseren om daarna licht te dalen als fossiele brandstoffen vervangen worden door duurzame energie.
Gerelateerde content