Het Europees Parlement nam donderdag een ambitieus rapport aan waarin ze haar visie op de circulaire economie uiteenzet. Het rapport biedt duidelijke richtlijnen voor de Europese Commissie die werkt aan een nieuw voorstel nadat eurocommissaris Frans Timmermans een eerdere versie terugtrok.

De centrale eisen van het rapport zijn bindende doelstellingen voor afvalvermindering, een verbod op het verbranden van recyclebaar en biologisch afval, een doelstelling voor efficiënter gebruik van grondstoffen en strengere eisen aan het ontwerp van producten.

Europarlementariër Bas Eickhout is erg tevreden over de uitkomst: “Timmermans heeft aangegeven een ambitieuzer voorstel voor een circulaire economie te willen; dit rapport laat zien hoe ambitie eruitziet.”

Vorig jaar besloot Timmermans, eurocommissaris voor 'betere regelgeving' de beleidsvoorstellen voor een circulaire economie terug te trekken. Na forse kritiek van het Europees Parlement, de Raad van Ministers, ngo's en het progressieve bedrijfsleven kwam Timmermans met een nieuwe koers. De argumentatie veranderde van "onhaalbaar" naar "niet ambitieus genoeg" en hij beloofde voor het eind van het jaar met een nieuw voorstel te komen.

Timmermans heeft aangegeven dat het nieuwe voorstel "de volledige cirkel zal bestrijken". Naast de afvalzijde moet er tevens aandacht komen voor de productzijde. GroenLinks juicht dit streven toe. Het Europees Parlement heeft hier vandaag vorm aan gegeven: er moeten meer duurzaamheidseisen gesteld worden aan producten. De weg ligt daardoor open voor een uitbreiding van de ecodesignrichtlijn.

Eickhout: “Een saillant detail is dat Timmermans zich vlak voordat hij naar Brussel vertrok nog negatief over de ecodesignrichtlijn heeft uitgelaten. Hij vond het een voorbeeld van overtrokken Europese regelgeving.”

Een ander positieve uitkomst van de stemming is dat de afvalzijde niet afgezwakt mag worden. “Ook die kant van de cirkel moet ambitieuzer”, vindt Eickhout. Het Europees Parlement wil niet alleen de doelstellingen van het vorige voorstel behouden, maar bijvoorbeeld ook een verbod op het verbranden van recyclebaar afval en een doelstelling voor het verminderen van afvalproductie.

“Het is nu aan Timmermans om daad bij woord te voegen en met een voorstel te komen dat onbetwistbaar ambitieuzer is dan het vorige”, aldus Eickhout.

De belangrijkste punten uit het rapport

Beleid op afval:

  • Doelstellingen voor afvalvermindering, waaronder een vermindering van dertig procent voedselverspilling in 2025.
  • Gescheiden inzameling van biologisch afval in 2020.
  • Een verbod op het verbranden van recyclebaar en biologisch afbreekbaar afval.
  • Verhoging van recycle- en hergebruikdoelstellingen naar zeventig procent voor solide huishoudelijk afval en naar tachtig procent voor verpakkingsafval in 2030 op basis van een rekenmethode die de output van recyclebedrijven meet en niet de input.

Beleid op productie (nieuw ten opzichte van vorig Commissievoorstel):

  • Oproep om de absolute consumptie van grondstoffen terug te brengen naar een volledig duurzaam niveau in 2050.
  • Gebruik van giftige stoffen moet uitgefaseerd worden en plaats maken voor niet-giftige recyclebare stoffen.
  • Een doelstelling om de EU in 2030 minimaal dertig procent efficiënter gebruik te laten maken van hulpbronnen ten opzichte van 2014.
  • Wetgeving rondom ontwerpeisen voor alle producten (niet alleen producten die energie verbruiken) om de verwachte levensduur, duurzaamheid, repareerbaarheid, herbruikbaarheid en recycleerbaarheid te verhogen.
  • Verzoek om met concrete maatregelen tegen opzettelijke veroudering (planned obsolescence) te komen.