De Europese ministers gaven de Europese Commissie dinsdag een mandaat om onderhandelingen te starten over de oprichting van een multilateraal investeringshof. Dit permanente hof zou de arbitrage tussen staten en investeerders in de toekomst op zich moeten nemen. GroenLinks is ontsteld dat de EU-landen hiermee de rechten van internationale investeerders verder versterken zonder daaraan internationale plichten op het vlak van mensenrechten en duurzaamheid te verbinden.
Europarlementariër Bas Eickhout: “In plaats van multinationals die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen of vernietiging van de natuur aansprakelijk te maken, geeft de EU prioriteit aan het verder versterken van de positie van investeerders ten koste van overheden.”
Ongelijkheid
Het hof voorziet in een hervormde vorm van de gedateerde en uiterst controversiële arbitrage tussen investeerders en staten (ISDS), maar die hervormingen gaan slechts over de procedures. Rechters worden onafhankelijker, de rechtsgang wordt transparanter en er komt een mogelijkheid tot beroep. Maar al deze zaken veranderen niets aan de ongelijkheid die dit systeem in stand houdt: investeerders krijgen een permanent hof om staten aan te klagen wanneer zij menen dat investeringsverdragen geschonden worden. Maar staten of slachtoffers van misdragingen van bedrijven kunnen niet aankloppen bij het hof om hen tot de orde te roepen.
Eickhout: “De EU mist hier een grote kans om investeerders op hun plichten te wijzen. De bescherming van investeerders wordt verder geïnstitutionaliseerd. Maar in het mandaat voor het multilateraal hof staat geen enkel streven om multinationals die zich inlaten met zaken als kinderarbeid of landroof ter verantwoording te roepen.”
Mandaat
De Commissie heeft nu het mandaat om het investeringshof namens de EU met geïnteresseerde partijen uit te onderhandelen. Als er een akkoord komt, zal dit moeten worden voorglegd aan het Europees Parlement en de lidstaten. GroenLinks wilde dat het Europees Parlement voorafgaand aan het onderhandelingsmandaat een positie zou innemen, maar een rechtse meerderheid verhinderde dat.