Een meerderheid van de Europarlementariërs is het zat dat de luchtvaartsector al jaren een voorkeursbehandeling krijgt als het gaat om het aanpakken van klimaatverandering. De milieucommissie van het Europees Parlement is dan ook van plan om voorstellen van de Europese Commissie flink aan te scherpen. Europarlementariër Bas Eickhout onderhandelt mee namens de Europese Groenen.
Vliegtuigmaatschappijen betalen geen accijns op hun brandstof en op vliegtuigtickets zit geen btw. Waar andere vervuilende industriële sectoren via het emissiehandelssysteem steeds minder CO2 mogen uitstoten, komt ook de luchtvaartsector er hier makkelijk vanaf. Maar daar komt verandering in als het aan de milieucommissie van het Europees Parlement ligt.
Dinsdag stemde de milieucommissie over een wetsvoorstel van de Europese Commissie. Met de stemming stelde het een onderhandelingsmandaat vast voor de Europarlementariërs die met vertegenwoordigers van de EU-landen tot overeenstemming moeten komen. Maar daarvoor is er eerst nog een stemming in het volledige Europarlement.
"De tijd waarin de luchtvaartsector op klimaatbeleid keer op keer de dans ontspringt, komt tot een einde."
Eickhout is erg te spreken over de uitslag van de stemming in de milieucommissie van het Europarlement. "Met deze stemming geven we een duidelijk signaal af."
Luchtvaart binnen de EU
Sinds 2012 moeten luchtvaartmaatschappijen emissierechten inleveren voor elke ton CO2 die ze uitstoten tijdens vluchten die volledig binnen de EU plaatsvinden. Dat is een begin. Echter, de hoeveelheid tonnen CO2 die ze mogen uitstoten is veel te hoog. Dat komt onder andere omdat de hoeveelheid emissierechten niet jaarlijks afneemt, terwijl dat voor andere sectoren wel het geval is. Daarnaast hoeft de luchtvaartsector maar voor vijftien procent van de emissierechten te betalen, de rest krijgen ze gratis.
De milieucommissie stelt voor om vanaf 2021:
- de starthoeveelheid aan rechten te verminderen,
- de sector onder de lineaire reductiefactor te brengen – het percentage waarmee de hoeveelheid ETS-rechten jaarlijks afneemt (waarschijnlijk met 2,2 procent), en
- om veel meer rechten te gaan veilen in plaats van gratis weg te geven.
Luchtvaart van en naar de EU
Regels omtrent internationale luchtvaart (daarmee bedoelen we dus vluchten van een EU-land naar een land buiten de EU, of omgekeerd) worden doorgaans afgesproken in de internationale luchtvaartorganisatie van de VN (ICAO). Sinds 1997 is deze organisatie al verplicht om de CO2-uitstoot van de sector aan te pakken. Maar jaar op jaar gebeurde er zo goed als niets.
In 2012 gaf de Europese Unie de rest van de wereld vijf jaar de tijd om met een internationale beprijzing voor CO2-uitstoot in de luchtvaart te komen. Zo niet, dan zouden alle vluchten van en naar de EU vanaf 2017 onder het Europese Emissiehandelssysteem (ETS) gaan vallen. Die dreiging heeft geholpen. Landen zetten in 2016 een klein stapje in de richting van een internationaal beprijzingsmechanisme. Vanaf 2021 gaat – als alles volgens plan verloopt – CORSIA heel voorzichtig van start. Het raamwerk staat vast, maar over de exacte uitwerking van de regels moet echter nog besloten worden.
De milieucommissie van het Europarlement wil druk op de ketel houden, zodat de uiteindelijke regels zo ambitieus mogelijk worden. Daarom wil de milieucommissie dat vanaf 2021 internationale luchtvaart van en naar de EU weer automatisch onder het EU ETS gaat vallen. Tegen die tijd kan dan opnieuw bekijken worden of CORSIA streng genoeg is. Als dat zo is, dan kan de regel altijd nog aanpast worden.