De Trojka van Europese Commissie, Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds die de financiële steunprogramma's in Griekenland, Ierland, Portugal, Spanje en Cyprus begeleidde, heeft ernstig gefaald op democratisch, economisch en sociaal vlak. Dat is de uitkomst van het parlementaire onderzoek naar de rol van de Trojka door de commissie Economische Zaken van het Europees Parlement, dat er kwam na aandringen van de Groene fractie. GroenLinks wil dat Europa duidelijke consequenties verbindt aan het rapport.
Europarlementariër Bas Eickhout: "Door democratische en sociale waarden te negeren, beschadigde het optreden van de Trojka beschadigde het vertrouwen in de Europese Unie. Dat mag nooit meer gebeuren. De Europese Unie moet lessen trekken uit dit onderzoek."
Het parlementaire onderzoek komt met een reeks aanbevelingen om de democratische controle van financiële steunprogramma's te verbeteren. Het pleit voor een heldere structuur waarin de Europese Commissie een mandaat krijgt van het Europees Parlement om de hervormingsprogramma's van landen in financiële nood af te spreken en te begeleiden. Het Europees Parlement wil daarover zo snel mogelijk afspraken maken met de andere EU-instituties.
Noodsteun is politiek, niet technisch
"Het opstellen van de voorwaarden voor noodsteun aan crisislanden is geen technische, maar een politieke taak die duidelijke democratische controle nodig heeft. We moeten de rol van instituties zonder directe democratische verantwoording, zoals de ECB en het IMF, minimaliseren. Ook moeten we het Europese noodfonds (ESM) zo snel mogelijk binnen de Europese democratische kaders plaatsen", aldus Eickhout.
Het Europees Parlement veroordeelt ook de desastreuze sociale gevolgen van de Trojka-programma's en wil dat er nader onderzoek komt in hoeverre de hervormingsprogramma's in strijd zijn met fundamentele sociale rechten. "Grondige aanpassing was onvermijdelijk in de landen, maar het is schandalig dat die de ongelijkheid heeft vergroot en op de schouders van de zwaksten is terechtgekomen. De Europese Unie moet dit rechtzetten."
Het parlementair onderzoek veroordeelt de overoptimistische voorspellingen over werkloosheid en economische groei waarop de hervormingsprogramma's zijn gebaseerd. De sterke economische krimp heeft ertoe geleid dat de staatsschuld als percentage van het BBP sterk is toegenomen, in plaats van verminderd. Voor Griekenland adviseert de onderzoekscommissie om de mogelijkheden tot een nieuwe schuldherstructurering te onderzoeken. "De nationale regeringen durven deze discussie helaas niet aan, zo vlak voor de verkiezingen. Dat is spijtig, want dat holt draagvlak uit voor besluiten in deze onvermijdelijke kwestie."
Het voltallige Europarlement zal zich dit voorjaar uitspreken over de onderzoeksresultaten. Het onderzoek is een eigen initiatief van het Europarlement, en dient als advies aan de EU-lidstaten en de Europese Commissie.
Downloads