“De bedrijven die altijd het onderste uit de ETS-kan wil hebben, krijgen eindelijk de deksel op eigen neus”, aldus Bas Eickhout. Europese Hof van Justitie maakte donderdag bekend dat de Nederlandse energie-intensieve industrie te veel gratis rechten heeft gekregen om broeikasgassen uit te mogen uitstoten. Dit is uitkomst van een zaak die Nederlandse bedrijven uit diezelfde sector gestart waren om bezwaar te maken tegen het feit dat ze mínder gratis rechten kregen.
Het is al jaren bekend dat er veel te veel gratis rechten uitgegeven worden, stelt Eickhout. Bedrijven hebben enorme winsten kunnen maken door de prijs van emissierechten, waarvoor ze zelf niet hebben hoeven te betalen, wel door te rekenen aan klanten. Dit alles onder de mom van het 'carbon leakage', een theoretisch probleem dat nog niet in de praktijk is waargenomen. Eickhout: “Ik vecht al lang tegen het terugdringen van het plafond voor gratis emissierechten, maar stuit altijd op een muur van politici die volledig meegaan met de industriële lobby. Het is mooi om steun vanuit onverwachte hoek te krijgen.”
Donderdag werd wederom duidelijk dat het huidige systeem veel te complex is geworden. Eickhout: “Zowel de wetgever als de bedrijven die eraan moeten voldoen begrijpen het niet meer. De oplossing is simpel: enkel gratis rechten voor die sectoren die het echt nodig hebben. Dat is nu absoluut niet het geval, wat allerlei kunst en vliegwerk tot gevolg heeft.”
Het is hoog tijd dat het Europese emissiehandelssysteem er daadwerkelijk voor gaat zorgen dat de vervuiler betaalt voor de aangerichte schade. “We zijn in Brussel net begonnen aan een herziening. Ik hoop dat deze uitspraak eraan bijdraagt dat er tijdens deze herziening kritischer naar de beweringen van de industrie gekeken wordt. Ervaring leert dat de desbetreffende sectoren namelijk altijd in de eerste plaats hun eigenbelang najagen”, stelt Eickhout