Als het aan het Europees Parlement ligt, komt geen palmolie meer op de Europese markt als er tropisch regenwoud voor is omgekapt. “Langzaam maar zeker maken we de geesten rijp voor het idee dat de EU haar handelsmacht kan gebruiken om misstanden in de wereld tegen te gaan. Hoog tijd”, reageert Europarlementariër Bas Eickhout.
Palmolie is enorm veelzijdig. Het zit het in koekjes, cosmetica, veevoer en er wordt zelfs biodiesel van gemaakt. “We gebruiken enorme hoeveelheden palmolie terwijl regenwoud verdwijnt, diersoorten uitsterven en mensenrechten worden geschonden.” De huidige situatie is onhoudbaar, zegt Eickhout. “Alleen palmolie dat bewezen duurzaam geproduceerd is, zou voortaan in Europa verkocht mogen worden.”
Bindende duurzaamheidscriteria
Het rapport bevat een lijst met minimale duurzaamheidscriteria. Zo mag het verbouwen van de palmolie niet hebben bijgedragen aan degradatie van het ecosysteem of landroof en moet er aan standaarden worden voldaan die veiligheid en welzijn van werknemers beschermen. Het Europees Parlement wil die criteria laten gelden voor alle palmolie die de EU binnenkomt, ook als het al verwerkt is in producten. Daarnaast moeten de criteria gelinkt worden aan een wettelijk verplicht certificeringssysteem.
Eickhout: “Geen certificaat betekent geen toegang tot de Europese markt.”
Eerlijke handelspraktijken afdwingen
De Europese Unie is een van de machtigste handelsspelers ter wereld. Als het aan GroenLinks ligt gaat de EU die handelsmacht gebruiken om mensenrechtenschendingen en milieuvervuiling door bedrijven wereldwijd tegen te gaan.
Handelsverdragen als TTIP en CETA sturen vooral aan op deregulering voor multinationals, terwijl het de bewegingsvrijheid van overheden om milieu- en sociale regelgeving te maken aan banden legt. Eickhout ziet dat het verzet tegen die trend steeds sterker wordt. “Het kan gelukkig ook anders, namelijk door eerlijke eisen te stellen aan grondstoffen en producten die van buiten de EU geïmporteerd worden.”
Handen uit de mouwen
De EU zet voorzichtige stappen in de goede richting gezet met wetgeving die Europese importeurs verplicht om, voor zover mogelijk, te garanderen dat ze geen illegaal gekapt hout en conflictmineralen importeren. Eickhout: “Het Europees Parlement geeft nu aan een soortgelijke constructie voor palmolie te willen.”
Het Europarlement heeft helaas geen recht van initiatief. “Dit breed gedragen rapport is echter een duidelijk signaal naar de Europese Commissie dat het tijd is om de handen uit de mouwen te steken en met een wetsvoorstel te komen," stelt Eickhout.