Eurocommissaris Cecilia Malmström presenteerde dinsdag haar voorstellen om investeringsbescherming (ISDS) in vrijhandelsverdrag TTIP aan te passen. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout noemt het mooi dat de Europese Commissie zich genoodzaakt voelt om de ergste aspecten van ISDS aan te passen, maar blijft ontstemd dat Malmström ondanks de overweldigende weerstand toch vasthoudt aan het opnemen van ISDS in TTIP.

“De kernvraag blijft: welk probleem proberen we met ISDS op te lossen? Daar krijgen we geen antwoord op”, reageert Eickhout. “ISDS levert meer problemen op dan het oplost. De Europese Commissie moet aan de Verenigde Staten duidelijk maken dat de EU geen ISDS wil.”

Bezwaren tegen ISDS

Investor-State Dispute Settlement geeft bedrijven de mogelijkheid om staten buiten nationale rechters om aan te klagen als hun investeringen worden bedreigd door overheidsbesluiten of wetgeving, zelfs als die ertoe dienen om mensen of het milieu te beschermen. Veel Europeanen maakten de afgelopen maanden hun zorgen kenbaar over de partijdigheid van arbiters, de inperking van de vrijheid om te reguleren en het omzeilen van nationale rechtsgang als gevolg van ISDS. De Europese Commissie probeert deze zorgen nu weg te nemen door ISDS op een aantal punten aan te passen.

Eickhout: “De investeringen tussen Europa en Amerika zijn nu, zonder ISDS, met meer dan 3.100 miljard euro per jaar over en weer al gigantisch. Waarom zouden we multinationals dan een extra instrument geven om overheden aan te klagen en daarmee onze democratie onder druk zetten?”

Bestaande verdragen herzien

Eickhout ziet echter ook voordelen aan de hervormingsvoorstellen van Malmström die nu op tafel liggen. Ze laten zien wat er allemaal niet deugt aan ISDS terwijl dit instrument wel gebruikt wordt in honderden bilaterale verdragen van EU-landen met veel ontwikkelingslanden.

“Laten we deze discussie dus aangrijpen om deze bilaterale verdragen te herzien in plaats van ISDS alsnog in TTIP te fietsen. Als Malmström echt richting een permanent internationaal hof voor investeringsbescherming wil, dan moet ze daarover niet alleen een gesprek aangaan met de VS, maar juist ook met ontwikkelingslanden.”

Ook in het handelsverdag tussen de EU en Canada dat nu voorligt, staat een ISDS-clausule. Eickhout: “Malmström kan nu laten zien dat ze serieus is door de onderhandelingen te heropenen om ISDS ook uit de deal met Canada weg te halen.”