Ook als de rest van de wereld niet meedoet, is een heffing op financiële transacties in Europa haalbaar. Dat blijkt uit een uitgewerkt voorstel van de Europese Groenen. Als de opbrengst van de heffing wordt gebruikt voor Europees beleid, dan hoeven lidstaten minder te af te dragen aan Brussel. De heffing heeft geen nadelige invloed op de consumentenuitgaven en investeringen. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout reageert positief: “Vooral speculatieve flitstransacties worden afgeremd door de heffing. Dat is ook precies de bedoeling. Zo worden financiële markten stabieler.”
Onderzoek Europese Groenen
Het uitgewerkte voorstel van de Europese Groenen, waar GroenLinks deel van uitmaakt,
is dinsdag gepresenteerd in het Europees Parlement in Brussel. Het laat zien hoe voor verschillende financiële markten en producten een geringe belasting op transacties kan worden vormgegeven en houdt daarbij ook rekening met ontwijkgedrag door financiële handelaren. Een samenvatting van het voorstel en de volledige versie zijn te downloaden op de website van de Europese Groenen.
Europa als koploper
“De Europese Unie hoeft niet te wachten op de Verenigde Staten en andere financiële centra met de invoering van een transactieheffing”, concludeert Eickhout. “Voor transacties in aandelen en obligaties, maar ook voor de meeste transacties in derivaten en valuta kan een Europese heffing zo worden georganiseerd dat de handel zich niet verplaatst naar plekken buiten Europa.” In een enkel geval, zoals bij speculatie met grondstoffen, bestaat dat risico wel. Dat betekent dat een heffing hierop pas werkt als meer landen in de wereld meedoen.
Niet voor consumenten
In het voorstel blijven financiële transacties tussen consumenten en bedrijven, en tussen bedrijven, consumenten en hun banken, onbelast. “De reële economie wordt op deze manier ontzien,” stelt Eickhout. “Met deze voorstellen kunnen we vooral de speculanten afremmen, die een flinke bijdrage hebben geleverd aan de financiële crisis.”
Opbrengst
“De kosten van het innen van een heffing op financiële transacties zijn laag”, vervolgt Eickhout. De geschatte opbrengst ligt, bij een tarief van 0,05% per transactie, tussen de tachtig en honderdnegentig miljard euro per jaar voor de hele Europese Unie en tussen veertig en honderd miljard als alleen de eurolanden meedoen. Eickhout: “Het liefst zou ik zien dat een deel van dat bedrag gebruikt wordt om Europese uitgaven te financieren, waaronder ook klimaatsteun aan ontwikkelingslanden.”
Als gevolg van de transactieheffing kan de bijdrage aan de EU-begroting uit de nationale schatkisten omlaag en wordt het een stuk makkelijker om het eens te worden over een nieuwe meerjarenbegroting voor de EU. “Dat moet toch een aantrekkelijke gedachte zijn voor de Europese ministers van Financiën, die eind deze week bijeenkomen en dan ook deze financiële transactieheffing zullen bespreken.”