"De aanpak van wegwerpplastic laat zien dat de Europese groene beweging er steeds beter in slaagt om beleid te bepalen, ook op Europees niveau." Dat zegt Europarlementariër Bas Eickhout nadat het Europees Parlement woensdag ingestemde met vergaande maatregelen.
Het Europees Parlement slaagde erin om de voorstellen van de Europese Commissie aan te scherpen, zoals het eerder al deed met voorstellen rond de CO2-uitstoot van vrachtwagens en bussen. Eickhout: “Het voorstel van de Commissie was goed, maar kon gewoon beter. Ook al omdat wij zien dat er onder de burgers veel draagvlak is voor het bestrijden van de plasticsoep en andere overlast door wegwerpplastic.”
Ondenkbaar
"Een aantal jaar geleden was het ondenkbaar geweest dat de EU zo'n palet aan concrete maatregelen op specifieke plastic producten alleen al zou bediscussiëren", zegt Eickhout. In 2014 probeerde de Europese Commissie nog een aanpak van vermindering van plastic tasjes tegen te houden omdat het teveel bureaucratie zou zijn. "Maar juist de enorm positieve reacties bij veel Europeanen toen de plastic tasjes in de ban gingen, droeg eraan bij dat meer Europese politici beginnen te beseffen dat het juist dit soort regels zijn die mensen van Europa willen zien. Europese maatregelen die het belang van mens en milieu dienen in plaats van die van multinationals.”
De stemming brengt een verbod op plastic wegwerpartikelen als rietjes en ander plastic eetgerei een flinke stap dichterbij. Naast specifieke verboden gaat het bijvoorbeeld ook om reductieverplichtingen, en laten betalen van de kosten van het opruimen van plastic afval door de producenten. Eickhout: “Met haast chirurgische precisie worden er maatregelen ingevoerd om ervoor te zorgen dat de toptien plastic producten die het meest op de Europese standen worden aangetroffen, voortaan niet of minder snel in het milieu terechtkomen.”
Spooknetten
Naast wegwerpplastic gaat de nieuwe wetgeving ook in op het probleem van de ‘spooknetten’. Eickhout: “De Europese visserijsector gaat bijzonder slordig om met hun - grotendeels van plastic gemaakte - visnetten. Maar liefst eenderde van de netten komt niet terug aan land. Ze blijven in zee drijven en vangen nog steeds vis en andere zeedieren. Het Europees Parlement wil hier concretere actie tegen zien. Zo moeten de EU-landen bijvoorbeeld een statiegeldsysteem voor visnetten invoeren.”
De EU-landen moeten nog een gezamenlijke positie innemen op het wetsvoorstel, hoogstwaarschijnlijk gebeurt dat op woensdag 31 oktober. Daarna zullen de onderhandelingen over de uiteindelijke wetstekst van start gaan. De verwachting is dat de nieuwe maatregelen in 2021 van kracht worden.