Europarlementariër Bas Eickhout is opgelucht dat er een compromis is gesloten tussen de ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) en de Griekse regering over een verlenging van de leningen aan het land met vier maanden. Hierdoor is het ergste scenario, het opbreken van de eurozone, voorkomen. De eurogroep zal echter onder ogen moeten komen dat Griekenland niet uit de brand is zolang schulden onhoudbaar zijn en en er geen herstelplan voor de Griekse economie ligt.
“Griekenland heeft duidelijk gekozen voor een toekomst binnen de eurozone”, reageert Eickhout. “Daarbij hoort de verantwoordelijkheid om hun economie grondig te hervormen. Maar dit zal alleen lukken als de eurogroep Griekenland de ruimte biedt om af te stappen van een destructief bezuinigingsbeleid dat meer in plaats van minder schulden opleverde.”
De eurolanden waren met de vorige Griekse regering overeen gekomen dat Griekenland een primair overschot op de begroting (dus voor de betaling van rente op de staatsschuld) moet laten zien van drie procent dit jaar en vierenhalf procent in de jaren daarna. De eurogroep heeft nu besloten dat voor dit doel in 2015 “rekening wordt gehouden met de economische groei”. Eickhout: “Dat is te mager. Alleen met significant lagere doelen krijgt de Griekse economie voldoende lucht om te herstellen en om de meest dringende sociale maatregelen te kunnen nemen.”
Griekse hervormingsplannen
Eickhout is hoopvol over de voorlopige goedkeuring van de Griekse hervormingsplannen door de eurogroep. Die plannen zijn nog niet gedetailleerd, maar gaan wat Eickhout betreft in de goede richting: “De aanpak van belastingontduiking, corruptie en de slecht functionerende publieke sector zijn de terechte prioriteiten. De andere EU-landen moeten Griekenland nu helpen en ook vaart zetten achter een Europese aanpak van belastingontwijking door multinationals.”
Het is goed nieuws dat de rechtse recepten van de Trojka (IMF, Europese Commissie en Europese Centrale Bank) en de vorige Griekse regering aangepast worden. “Griekenland stopt terecht met het verzwakken van cao's en het verlagen van minimumlonen. In de verdere uitwerking van een nieuw akkoord moet de eurogroep de ruimte geven aan de wil van Griekse kiezers om hun economie op een sociale manier te hervormen”, stelt Eickhout.
Vooruitschuiven
Met de verlenging van vier maanden schuift de eurogroep het Griekse probleem weer verder voor zich uit. De Griekse staatsschuld van 175 procent van het BBP is onhoudbaar en Griekenland heeft investeringen nodig om de kapotte economie op gang te krijgen. Zolang eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem blijft herhalen dat Griekenland al zijn financiële verplichtingen op tijd moet nakomen, sluit hij zijn ogen voor de realiteit dat Griekenland niet in de eurozone kan blijven zonder schuldverlichting.
De eurogroep, met Duits minister Wolfgang Schäuble en Nederlandse minister Dijsselbloem voorop, moeten dit nu onder ogen komen in plaats van pas bij de volgende deadline en koortsachtige last-minute onderhandelingen. Die paniek leidt tot kapitaalvlucht uit Griekenland en is funest voor het draagvlak in de rest van de eurolanden.
Perspectief op herstel
Om Griekenland perspectief op herstel te bieden, zijn dringend investeringen nodig. Het Europese investeringsplan van Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker is een begin, maar dat is lang niet ambitieus genoeg. Met het alternatief van de Europese Groenen zou Griekenland de komende drie jaar dertig miljard euro kunnen investeren in duurzame projecten.
Schuldverlichting en een herstelplan voor Griekenland zijn aantrekkelijk voor zowel Griekenland als de rest van de eurozone. Het kost de eurolanden geld maar de prijs van blijven aanmodderen of van een grexit is veel hoger. Blijvende twijfels over de houdbaarheid van de Griekse schulden en afnemende bereidheid van Griekenland (en andere landen) om inspanningen te leveren in het belang van de eurozone, zorgt ervoor dat de Europese economie in deze jarenlange crisis blijft steken.